paenula

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

paenŭla (pēn-), ae, f.,

I a woollen outer garment covering the whole body , a kind of cloak or mantle , worn on journeys , and also in the city in rainy weather (cf.: laena, lacerna): paenulam in caput induce, ne te noscat, Pompon. ap. Non. 537, 8; so Lucil. ib.: paenulā irretitus, Cic. Mil. 20, 54: incolumi Rhodos ... facit quod Paenula solstitio, Hor. Ep. 1, 11, 18; Plin. 8, 48, 73, § 190: non quaerenda est homini, qui habet virtutem, paenula in imbri, Varr. ap. Non. 537, 12: et multo stillaret paenula nimbo, Juv. 5, 79; cf. Varr. ap. Non. l. l.: paenulis intra Urbem frigoris causā ut senes uterentur, permisit ... matronas tamen intra Urbem paenulis uti vetuit, Lampr. Alex. Sev. 27; Vulg. 2 Tim. 4, 13.—In later times also worn by orators, Tac. Or. 39.—Prov.: paenulam alicui scindere, i. e. to press one strongly to stay (opp.: vix paenulam alicui attingere), Cic. Att. 13, 33, 4.—

II Transf., a covering , cover , envelope , protection , Varr. ap. Non. 448, 27: libertas paenulast tergo tuo, Plaut. Most. 4, 2, 75 Lorenz: ne paenula desit olivis, Mart. 13, 1, 1: supra catinum paenula, ut infundibulum inversum, est attemperata, Vitr. 10, 12.