sacrilegus

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

să_crĭlĕgus, a, um, adj. [sacer-lego],

I that steals sacred things , that robs a temple , sacrilegious : sacrilegas admovere manus, Liv. 29, 18: altare sacrilegum, Vulg. Jos. 22, 16; cf.: quorum templis et religionibus iste bellum sacrilegum habuit indictum, Cic. Verr. 2, 5, 72, § 188.—As subst. (so usually): să_crĭlĕgus , i, m., one who robs or steals from a temple , one who commits sacrilege : sacrilego poena est, neque ei soli, qui sacrum abstulerit, sed etiam ei, qui sacro commendatum, Cic. Leg. 2, 16, 40: non sacrilegum, sed hostem sacrorum religionumque, id. Verr. 2, 1, 3, § 9: an sacrilegus, qui, ut hostes urbe expelleret, arma templo affixa detraxit? Quint. 5, 10, 36; cf. id. 3, 6, 38; 3, 6, 41; 4, 2, 68 (v. sacrilegium init. ): cavendum ne fortiori subjungatur aliquid infirmius, ut sacrilego fur, Quint. 9, 4, 23: punit furta sacrilegus, Sen. Ira, 2, 28, 8; Vulg. Act. 19, 37.—

II Transf., in gen., that violates or profanes sacred things , sacrilegious , impious , profane (freq. since the Aug. per.).

a Adj. : hominem perditum Miserumque, et illum sacrilegum, Ter. Eun. 419; Ov. M. 4, 23; cf.: o genera sacrilega! Ter. Ad. 304: quorum civis Romanus nemo erat sed Graeci sacrilegi, Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69: sacrilegos ignes admovere templis, Tib. 3, 5, 11: manus, id. 2, 4, 26; Hor. C. 2, 13, 2; Ov. F. 3, 700; id. Am. 1, 7, 28: dextra, id. M. 14, 539: meretricum artes, id. A. A. 1, 435: nefas (Catilinae), Mart. 9, 70, 2: hami (on account of the preceding sacris piscibus), id. 4, 30, 12.— Sup. : exi e fano, sacrilegissime, Plaut. Rud. 3, 4, 1.—

b Subst., an impious , wicked , or profane person : parricida, sacrilege, perjure, etc., Plaut. Ps. 1, 3, 129; Ter. Ad. 265; id. Eun. 911; 922; Sall. C. 14, 3; Ov. M. 8, 792; 8, 817.—With gen.: nuptiarum, i. e. a violator of marriage vows , an adulterer , Cod. Just. 9, 9, 29 fin. —In fem. : să_crĭlĕga , ae, Ter. Eun. 829; Ov. M. 11, 41.—Adv.: să_crĭlĕgē , sacrilegiously , impiously (late Lat.), Tert. Apol. 12.