cum

cum (1) (with pers. pron., and with unemphatic relat. pron., -cumenclit.; in compounds, com-), praep.with abl.

for *scom; SEC-, with, together with, in the company of, in connection with, along with, together, and : cum veteribus copiis sese coniungere, Cs.: antea cum uxore, tum sine eā: si cenas mecum, in my house , H.: errare cum Platone: cum lacte errorem suxisse: qui unum magistratum cum ipsis habeant, Cs.: foedera quibus etiam cum hoste devincitur fides: sentire cum rege, on the side of , L.: volentibus cum magnis dis: vivitur cum iis: cum quibus amicitias iunxerant, L.: ut te di cum tuo incepto perduint, T.: oratio habenda cum multitudine: ita cum Caesare egit, Cs.: agere cum civibus: quid mihi cum istā diligentiā?: tempus cum coniuratis consultando absumunt, L.: quibuscum belium gerunt, Cs.: cum Volscis aequo Marte discessum est, L.: cum coniuge distractus: cum Catone dissentire: hanc rationem dicendi cum imperatoris laude comparare: voluptatem cum cupiditate deliberare, against . —Of time, at, with, at the same time with, at the time of : cum primā luce domum venisse: pariter cum occasu solis, S.: cum sole reliquit, V.: exit cum nuntio Crassus, Cs.—With abl.of circumstance, manner, etc., with, in, under, in the midst of, among, to, at : cum ratione insanire, T.: cum dis bene iuvantibus arma capite (i. e. dis adiuvantibus), L.: cum summā rei p. salute: magno cum periculo provinciae, Cs.: magno cum gemitu civitatis: speculatus omnia cum curā, L: illud cum pace agemus, peacefully : bonā cum veniā audiatis: cui sunt inauditae cum Deiotaro querelae tuae? the remonstrances you made : servare fidem cum hoste, the faith pledged to .—Esp., after idem : tibi mecumin eodem est pistrino vivendum (i. e. in quo vivo): in eisdem flagitiis mecum versatus. —In the phrase, cum eo, with the circumstance, under the condition : sit sane, sed tamen cum eo, credo, quod sine peccato meo fiat: colonia missa cum eo, ut Antiatibus permitteretur, si, etc., L.— With primis, with the foremost, eminently, especially : homo cum primis locuples.—With an ordinal number, of increase, -fold : ager efficit cum octavo, cum decimo, eightfold .—Praegn., with, possessing, holding, wearing, owning : haud magnā cum re, Enn. ap. C.: iuvenes cum equis albis, upon : consul cum volnere gravi, L.: cum tunicä pullā sedere: vidi Cupidinem cum lampade, holding : cum eisdem suis vitiis nobilissimus, with all his faults .—In compounds com- was unchanged before b, p, m , and in comes and its derivatives; m was usu. assimilated before r , sometimes before l , but was usu. dropped before n ; before other consonants m became n , but conicio was written for coniicio. Before a vowel (or h ) m was dropped.