quam (1) adv.
qui.— Relat., in what manner, to what degree, how greatly, how, how much : nescis quam doleam, T.: vide, quam te amarit is: declaravit quam odisset senatum: docebat, quam veteres quamque iustae causae intercederent, Cs.: ut sentias quam vile sit corpus, L.: Vive memor quam sis aevi brevis, H.: ut nobis tempus quam diu diceremus praestitueres: mire quam illius loci cogitatio delectat (i. e. mirum est, quam, etc.), wonderfully.—Interrog., how? : quam avidum in pecuniis (hunc fuisse censetis)?: quam multis custodibus opus erit?: quam longe est hinc in saltum vestrum?—In exclamations, how! how very! : quam cupiunt laudari!: quam terribilis aspectu (incedebat)!: quam nihil praetermittis in consilio dando!: Quam paene regna Proserpinae vidimus!H.—Esp., in comparisons, in what degree, as : nihil est tam populare quam bonitas: quid est oratori tam necessarium quam vox?: tam diu requiesco, quam diu ad te scribo: tam esse clemens tyrannus, quam rex importunus potest: quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est, S.: tam sum amicus rei p. quam qui maxime: Non verbis dici potest Tantum quam navigare incommodumst, T.: maria aspera iuro Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam ne, etc., V.: intentis, non ab irā tantum, quam quod urbs videbatur, etc., L.: dimidium tributi quam quod regibus ferre soliti erant, half as much tribute as , etc., L.: nihil aeque eos terruit, quam robur imperatoris, L.: quam multā grandine nimbi crepitant, sic ictibus heros Creber pulsat, V.—With ellips . of tam, as much as, to the extent that, as . . . as : quam voletis multi dicent, as many of you as choose : quam diu vixit, all his life : quam diu tu voles, as long as you will : non militum fiduciā quam iuventutis, not so much , L.: tyrannus, quam qui umquam, saevissimus, never surpassed in cruelty , L.: Huc turba ruebat . . . Quam multa cadunt folia, as numerous as , V.—With sup.and possum or (old) queo : ut te redimas captum quam queas Minumo, at the lowest price you can , T.: quam plurimos potest equites educit, S.: quam maximis potest itineribus pervenit, Cs.: quam maxime possem, contenderem, to the utmost of my power .—With sup.and ellips . of possum, in the highest degree, as . . . as possible, extremely, very : quam minimum spati daretur, the shortest time possible , Cs.: quam plurimo vendere, at the highest price : ut quam primum accederet, as soon as possible : quam primum, forthwith , V.—Colloq.: quam familiariter, very , T.—Implying difference of degree (after a comp.or word of comparison), than : acrior quam ego sum: omnia sunt citius facta quam dixi: nec diutius vixit quam locuta est: ut aditus non magis nobilitati quam virtuti pateret: istas tu partīs potius quam defectionem vocas?: Nec tibi grata minus pietas . . . Quam fuit illa Iovi, O.: se temere magis quam satis caute inferre, L.: non locuta est ferocius quam poculum inpavide hausit, L.: speciem gloriae vehementius quam caute appetebat, Ta.: maiorem pecuniam polliceri, quam quantam hic dedisset: ne libentius haec evomere videar quam verius, with more satisfaction than accuracy : pestilentia minacior quam perniciosior, more threatening than destructive , L.: turbavit ordinem non acrior quam pertinacior impetus, L.: quid hoc fieri turpius potest, quam eum . . . labi: ne aliter, quam ego velim, meum laudet ingenium, otherwise than as I wished : quis antea, quis esset, quam cuius gener esset, audivit? sooner . . . than : pridie quam a me tu coactus eo profitere, on the day before . virtus nihil aliud est quam in se perfecta natura: nil aliud agens quam ut, etc., with no other purpose than , etc., L.: saepe supra feret, quam fieri possit, more than : ultra quam satis est, producitur.—Praegn., after verbs implying preference or superiority, rather than : praestare omnīs perferre acerbitates, quam non civibus parentarent, Cs.: si eligere commodissimum quodque, quam sese uni vellent addicere: esse quam videri bonus malebat, S.: malae rei se quam nullius duces esse volunt, L.: statuit congredi quam refugere, N.—After expressions of time, later than, after that, after : die vicensimo quam creatus erat dictaturā se abdicavit, L.: anno trecentesimo altero quam condita Roma erat, L.