discedo

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

dis-cēdo, cessi, cessum, 3 (perf. sync. discesti, Plaut. As. 2, 1, 3), v. n.

I (With the notion of dis predominating.)

A To part asunder, divide, separate (rare but class.; cf.: linquo, relinquo, desero, desum, destituo, deficio).

1 Lit.: cum terra discessisset magnis quibusdam imbribus, Cic. Off. 3, 9: caelum, opens , id. Div. 1, 43, 97; 1, 44, 99, i. e. clears off , Verg. A. 9, 20 (this last is quoted in Sen. Q. N. 7, 20): sulcus vomere, Luc. 6, 382: VT SODALITATES DECVRIATIQVE DISCEDERENT, SC. ap. Cic. Q. Fr. 2, 3, 5; cf.: cum discedere populum jussissent tribuni, Liv. 3, 11: populus ex contione, Sall. J. 34 fin. : armati in latitudinem, Sisenn. ap. Non. 99, 7: in duas partes, Sall. J. 13, 1: in partes, Tac. A. 1, 49; cf.: in manipulos, id. ib. 1, 34: fumus in auras, Lucr. 3, 436: ad semina rerum, id. 2, 833: palus multos discessit in amnes, Luc. 6, 360: citius paterer caput hoc discedere collo, Prop. 2, 6, 7.—

2 Trop.: divisio in tres partes, Quint. 12, 10, 58: haec in duo genera, id. 3, 6, 86.—

B To part from one's connection with one, i. e. to leave, forsake, desert (rare but class.).—With a or ab : uxor a Dolabella discessit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6: ab amicis in re publica peccantibus, Cic. Lael. 12, 42: ab amicis, id. ib. 20, 75: a nobis, Caes. B. C. 3, 60, 3: milites in itinere ab eo discedunt, id. ib. 1, 12, 2: a Perseo, Liv. 43, 6.

II (With the notion of cedere predominating.) To depart from any place or person, to go away from, to leave (cf.: proficiscor, abeo; so most frequently in all periods and sorts of composition).

A Lit.

1 In gen.: constr. with ab, ex , or absol. , rarely with de —With ab : cum discesti ab hero, atque abisti ad forum, Plaut. As. 2, 1, 3; so with abire, id. ib. 3, 3, 13; Cic. Att. 7, 2 fin. : quod legati eorum paulo ante a Caesare discesserant, Caes. B. G. 4, 12, 1: ab suis, id. ib. 5, 3, 6: ab exercitu, id. ib. 7, 9, 1; id. B. C. 1, 9, 3 et saep.: a senis latere numquam, Cic. Lael. 1, 1: a vallo, Caes. B. C. 3, 37, 3: ab loco, id. ib. 5, 34, 1: a litore, id. ib. 5, 8 fin. et saep.—With ex : non modo illum e Gallia non discessisse, sed ne a Mutina quidem recessisse, Cic. Phil. 8, 7, 21: ex contione, Caes. B. C. 2, 33, 2: e medio, Suet. Caes. 1: e patria, Ov. Tr. 1, 3, 85 et saep.—With de : de foro, Cic. Verr. 2, 4, 65, § 147; 2, 4, 22, § 49; id. Rosc. Am. 29, 79: de colloquio, Liv. 32, 40.—With abl. without a prep.: templo, Ov. M. 1, 381: finibus Ausoniae, id. Tr. 1, 3, 5: lecto, id. H. 1, 81: Tarracone, Caes. B. C. 2, 21, 5: Capua, Cic. Att. 7, 21.— Absol. : ille discessit, ego somno solutus sum, Cic. Rep. 6, 26 fin. ; so, Caes. B. G. 1, 39, 3; id. B. C. 1, 22 fin. ; Hor. S. 1, 9, 8 et saep.— Pass. impers. : ne longius ab agmine discedi pateretur, Caes. B. G. 5, 19, 3: ab concilio disceditur, id. ib. 7, 2 fin. : de colloquio discessum, Liv. 32, 40; Caes. B. C. 3, 87 fin. ; Tac. A. 6, 44 fin.

b Designating the term. ad quem, to go away to any place: in silvas, Caes. B. G. 5, 39, 2: ex fuga in civitates, id. ib. 7, 88 fin. : in castra, id. B. C. 1, 83, 3: in proximos colles, Sall. J. 54 fin. : in loca occulta, id. ib. 56, 3: ad urbem, Verg. A. 12, 184 et saep.: Capreas, Tac. A. 6, 20: ex castris domum, Caes. B. G. 5, 7, 5; cf. simply domum, id. B. C. 1, 13, 3; 3, 87, 3: domos suas, Nep. Them. 4, 2 al.: cubitum, Cic. Rep. 6, 10.—

2 In partic.

a In milit. lang., to march off, march away, decamp : discessit a Brundisio obsessionemque nostrorum omisit, Caes. B. C. 3, 24 fin. : ab Gergovia, id. B. G. 7, 43 fin. : a mari Dyrrhachioque, id. B. C. 3, 44, 1: ab Zama, Sall. J. 61 al.: ex ea parte vici, Caes. B. G. 3, 2, 1: ex hibernis, id. ib. 5, 28, 3: ex eo loco, id. B. C. 3, 30, 7; cf.: ex iis locis cum classe, id. ib. 3, 101 fin. : Tarracone, id. ib. 2, 21, 5 et saep.: dispersi ac dissipati discedunt, Caes. B. G. 5, 58, 3; so absol. , id. ib. 5, 53 fin. ; 6, 33, 4 et saep.; so milit.: discedere ab signis, to quit the standard, leave the order of battle , Caes. B. G. 5, 16, 1; id. B. C. 1, 44, 4; Liv. 25, 20: qui discedere et abire coeptabant, i. e. to break ranks and go away , Suet. Oth. 11; cf.: ab ordinibus signisque Front. Strat. 1, 5, 3: ab armis, to lay down one's arms , Caes. B. G. 5, 41, 8; id. B. C. 1, 9, 5; Sall. C. 34, 1; Cic. Phil. 8, 11, 33; Liv. 9, 14 al.—

b Also in milit. lang., to get away, come away, come off in any manner from the battle (victorious, conquered, wounded, etc.); and sometimes to be translated simply to become, to be , etc.: superiores, Caes. B. C. 1, 47, 1; so, superior, Sall. C. 39, 4: victor, Caes. B. C. 3, 47, 6; cf.: victor ab hoste, Hor. Ep. 1, 10, 37: victus, to be conquered , Sall. C. 49, 2: graviter vulneratus, id. ib. 61, 7 et saep.: aequo proelio, Caes. B. C. 3, 112, 7; cf.: aequa manu, Sall. C. 39, 4: aequo Marte cum Volscis, Liv. 2, 40: sine detrimento, Caes. B. C. 3, 46, 6 et saep.— Pass. impers. : a proelio disceditur, Just. 6, 7, 12.—

β Transf. beyond the milit. sphere (freq. into the judicial sphere, on account of its analogy to the former): ut spoliis Sexti Roscii hoc judicio ornati auctique discedant, Cic. Rosc. Am. 3 fin. : superiorem, id. Caecin. 1, 2; so, liberatus, Nep. Phoc. 2, 3: omnium judicio probatus, Cic. Brut. 64, 229: impunita (tanta injuria), id. Verr. 2, 4, 30 et saep.: discessisses non male, Plaut. Stich. 2, 2, 70; cf.: pulchre et probe et praeter spem, Ter. Phorm. 1047: aut cum summa gloria aut sine molestia, Cic. Att. 2, 21 fin. ; cf.: a judicio capitis maximā gloriā, Nep. Epam. 8 fin. : ita tum discedo ab illo, ut qui se filiam Neget daturum, Ter. And. 148; cf.: si possum discedere, ne causa optima in senatu pereat, Cic. Fam. 2, 16 fin.

B Trop.

1 In gen., to depart, deviate, swerve from; to leave, forsake, give up : nihil a statu naturae, nihil a dignitate sapientis, Cic. Off. 1, 20, 67: a fide justitiaque, id. ib. 3, 20, 79: longe ab consuetudine mea et cautione ac diligentia, id. Font. 1, 2: a constantia atque a mente, atque a se ipse, id. Div. 2, 55, 114; cf.: a se, id. Brut. 79, 273; id. Fin. 5, 11, 33; 4, 5, 41; id. Tusc. 4, 6, 11: a recta conscientia, Att. ap. Cic. Att. 13, 20: a sua sententia, Caes. B. C. 1, 2, 5: ab officio, id. B. G. 1, 40, 3: ab oppugnatione castrorum, id. B. C. 2, 31, 3 et saep.: a judiciisque causisque, Cic. de Or. 2, 33, 144: a litteris, id. Fam. 9, 26: ab illa acerrima contentione, id. Or. 31: ab illa cavillatione, Quint. 12, 2, 14: a suscepta semel persuasione, id. 12, 2, 26 et saep.—

2 In partic.

a Pregn., to pass away, to vanish, to cease (very rarely): modo audivi, quartanam a te discessisse, had left you , Cic. Att. 8, 6: ex animo memoria alicujus, id. Rep. 6, 9: hostibus spes potiundi oppidi discessit (opp. studium propugnandi accessit ), Caes. B. G. 2, 7, 2: ubi hae sollicitudines discessere, Liv. 4, 52 fin.

b In alicujus sententiam, in polit. lang., to pass or go over to another's opinion , Sall. C. 55, 1; Liv. 3, 41; 28, 45; cf. the opp., in alia omnia, Cic. Fam. 10, 12, 3 (v. alius). In like manner: decurritur ad illud extremum atque ultimum SC., quo nisi paene in ipso urbis incendio ... numquam ante discessum est, which had never before been resorted to , Caes. B. C. 1, 5, 3; so perh.: ex oratione Caesaris ... hanc in opinionem discessi, ut, etc., Cic. Fam. 6, 14 fin.

c Ab aliquo, in Cicero's letters in the sense of to leave out of consideration , i. e. to except : cum a vobis meae salutis auctoribus discesserim, neminem esse, cujus officiis me tam esse devinctum confitear, if I except you, you excepted , Cic. Fam. 1, 9, 18: ut cum ab illo discesserint, me habeant proximum, id. ib. 6, 12, 2: amoris erga me, cum a fraterno amore domesticoque discessi, tibi primas defero, id. Att. 1, 17, 5.☞ Once in the part. perf. : custodibus discessis, Cael. ap. Prisc. p. 869 P.

Related Words