fĭgūra, ae, f. [v. fingo], a form, shape, figure (syn.: forma, species; tropus).
I Lit.
A In gen.: corporis nostri partes totaque figura et forma et statura quam apta ad naturam sit, apparet, Cic. Fin. 5, 12, 35; cf.: hominum, vel etiam ceterarum animantium forma et figura, id. de Or. 3, 45, 179; and: quae figura, quae species humanā potest esse pulchrior? ... Quod si omnium animantium formam vincit hominis figura, deus autem animans est: ea figura profecto est, quae pulcherrima sit omnium, etc., id. N. D. 1, 18, 47 sq.; with this cf.: esse aliquem humana specie et figura, qui, etc., id. Rosc. Am. 22, 63; Liv. 29, 17, 11: uri sunt specie et colore et figura tauri, Caes. B. G. 6, 28, 1: gemina tauri juvenisque, the Minotaur , Ov. M. 8, 169: Himera in muliebrem figuram habitumque formata, Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87; cf.: figura et lineamenta hospitae, id. ib. 36, § 89: conformatio quaedam et figura totius oris et corporis, id. de Or. 1, 25, 114: pulmonum vis et figura, id. Tusc. 1, 16, 37: formae figura, id. N. D. 1, 32, 90: formaï servare figuram, Lucr. 4, 69: navium figura (shortly before: navium species), Caes. B. G. 4, 25, 2: lapidis, Ov. M. 3, 399: dohorum, Plin. 2, 25, 22, § 90: lenticulae dimidiae, id. 27, 12, 98, § 124: quadriangula grani, id. 13, 22, 38, § 118: triquetra, id. 3, 16, 20, § 121: rotunditatis aut proceritatis, id. 13, 4, 9, § 49 et saep.—
2 Concr., a sketch , figure , drawing (lat. Lat.): figurae quae σχηματα vocant, Gell. 1, 20, 1; 2, 21, 10: κύβος est figura ex omni latere quadrata, id. 1, 20, 4.—
B In partic.
1 In the lang. of the Epicurean philosophy applied to the atoms or molecular parts of bodies: caelestem fulminis ignem Subtilem magis e parvis constare figuris, Lucr. 2, 385; 2, 682 sq.; 778; 3, 190 al.; cf.: illas figuras Epicuri, quas e summis corporibus dicit effluere, Quint. 10, 2, 15 Spald.—
2 Poet., a form , shade , phantom of the dead: in somnis, cum saepe figuras Contuimur miras simulacraque luce carentum, Lucr. 4, 34: morte obita quales fama est volitare figuras, Verg. A. 10, 641: CVM VITA FVNCTVS IVNGAR TIS (i. e. tuis) VMBRA FIGVRIS, Inscr. Orell. 4847.—
II Trop., quality , kind , form , species , nature , manner.
A In gen.: de figura vocis satis dictum est, Auct. Her. 3, 15, 25: majus et minus et aeque magnum ex vi et ex numero et ex figura negotii consideratur, Cic. Inv. 1, 28, 41: figura orationis plenioris et tenuioris, id. de Or. 3, 55, 212; cf.: suam quandam expressit quasi formam figuramque dicendi, id. ib. 2, 23, 98: occurrunt animo pereundi mille figurae, kinds , Ov. H. 10, 81: edidit innumeras species, partimque figuras rettulit antiquas, etc., id. M. 1, 436; cf.: capiendi figurae (for which, shortly after: species capiendi), Dig. 39, 6, 31: condicionis, ib. 35, 2, 30. —
B In partic.
1 Gram. t. t., form of a word, inflection : alia nomina, quod quinque habent figuras, habere quinque casus, Varr. L. L. 9, § 52; cf.: non debuisse ex singulis vocibus ternas vocabulorum figuras fieri, ut albus, alba, album, id. ib. 9, § 55: quaedam (verba) tertiae demum personae figura dicuntur, ut licet, piget, Quint. 1, 4, 29; 8, 2, 15 Spald.—
2 Rhet. t. t., a figure of speech , σχῆμα, Cic. de Or. 3, 53 sq.; id. Or. 39 sq.; Quint. 9, 1 sq. et saep.—
b Esp., one which contains hints or allusions , Suet. Vesp. 13; id. Dom. 10; cf. Quint. 9, 2, 82.