hăbĭlis, e, adj. [habeo, II. B. 2.], that may be easily handled or managed, manageable, suitable, fit, proper, apt, expert, light, nimble, swift (class.).
I Lit.: (calcei) habiles et apti ad pedem, Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.: (natura homini) figuram corporis habilem et aptam ingenio humano dedit, id. Leg. 1, 9, 26; res aptae, habiles et ad naturam accommodatae, id. Fin. 4, 20, 56: brevitate habiles gladii, Liv. 22, 46, 5: ensis, Verg. A. 9, 305: arcus, id. ib. 1, 318: pharetra ad tela, Val. Fl. 3, 607: frameae, Tac. G. 6: currus, Ov. M. 2, 531: aratrum, Tib. 1, 9, 7: naves velis, Tac. A. 2, 6: corpus habilissimum quadratum est, neque gracile neque obesum, the most convenient for managing , treating , Cels. 2, 1; cf.: materia levis est et ad hoc habilis, Sen. Q. N. 1, 7: atque habilis membris venit vigor, i. e. making supple , Verg. G. 4, 418: (bos) nec feturae habilis nec fortis aratris, fit , proper for , id. ib. 3, 62: terra frumentis, Col. 2, 2, 20; cf.: Aegyptum ut feraciorem habilioremque annonae urbicae redderet, Suet. Aug. 18: pinguibus hae (vites) terris habiles, levioribus illae, Verg. G. 2, 92: rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, equis tantum habilem, Liv. 24, 48, 5; cf.: ducenta fere milia peditum, armis habilia, able to bear arms , Vell. 2, 110, 3: nondum portandis habiles gravioribus armis, Sil. 11, 588.—
II Trop.: sunt quidam ita in iisdem rebus habiles, ita naturae muneribus ornati, ut, etc., apt , expert , skilful (= capax), Cic. de Or. 1, 25, 115: acutior atque habilior ad inveniendum, Quint. 6, 3, 12: numquam ingenium idem ad res diversissimas habilius fuit, Liv. 21, 4, 3: exercitus non habilis gubernaculo, not easy to govern , Vell. 2, 113, 2: negotia expedita et habilia sequuntur actorem, Sen. de Ira, 3, 7: et vicina seni non habilis Lyco, not suited (on account of her age), Hor. C. 3, 19, 24: non habiles Colchi, i. e. uncivilized , rude , Val. Fl. 7, 231.—
β Poet., with inf.: plaudentique habiles Caryae resonare Dianae, Stat. Th. 4, 225; Luc. 3, 553.—Hence, adv.: hăbĭlĭter , handily , aptly , expertly , skilfully , easily (very rare): scutum parvum habiliter ferens, Liv. Epit. 57: ut elephantis, sicut nos equis, facile atque habiliter utantur, Mel. 3, 7; Dig. 34, 2, 20.