ignosco, nōvi, nōtum, 3 (plqpf. sync. ignosset, Sil. 8, 619; part. fut. ignosciturus, Piso Frugi ap. Prisc. p. 887; Ambros. de Noë, 13, 47; also ignoturus, Cic. ap. Prisc. p. 886), v. a. [2. in-gnosco, nosco; lit., not to wish to know, not to search into; hence, with esp. reference to a fault or crime],
I to pardon , forgive , excuse , overlook (class.; syn.: parco, indulgeo); constr. alicui ( aliquid , quod , si , etc.), with simple aliquid or absol.
α Alicui ( aliquid , quod , si , etc.): hoc ignoscant dii immortales, velim, et populo Romano et huic ordini, Cic. Phil. 1, 6, 13; so, ut eis delicta ignoscas, Plaut. Bacch. 5, 2, 68: velim mihi ignoscas, quod ad te scribo tam multa toties, Cic. Att. 7, 12, 3: abs te peto ut mihi hoc ignoscas, id. ib. 1, 1, 4: mihi, quaeso, ignoscite, si appello talem virum saepius, id. Agr. 2, 18, 49: ne discamus nobis ignoscere, Quint. 11, 2, 45; 10, 3, 29; cf.: adeo familiare est hominibus, omnia sibi ignoscere, Vell. 2, 30, 3: at vos vobis ignoscitis, make excuses for , justify , Juv. 8, 181; so, ipsi populo, id. 8, 189.— With dat. rei : ignoscas velim huic festinationi meae, Cic. Fam. 5, 12, 1: inscitiae meae et stultitiae, Plaut. Mil. 2, 6, 62: delictis, id. Merc. 5, 4, 37: vitiis, Hor. S. 1, 4, 131: dictis, Juv. 1, 154: his (sc. factis), id. 13, 103 et saep.— Pass. impers. : ignosci nobis postulabimus, Auct. Her. 2, 17, 25: ea jam aetate sum, ut non sit peccato mihi ignosci aequum, Ter. Hec. 736: tabellam dedit, quia ignosceretur iis, quos, etc., Suet. Aug. 33: mihi profecto poterit ignosci, si, etc., Quint. 4 praef. §5: deprecatores, quibus non erat ignotum, Cic. Att. 11, 14, 1: exemplis uti oportebit, quibus in simili excusatione non sit ignotum: et contentione, magis illis ignoscendum fuisse, id. Inv. 2, 32, 100.—
β With a simple acc. (very rare; not in Cic.): orant, ignoscamus peccatum suum, Plaut. Am. 1, 1, 101: equidem istuc factum ignoscam, Ter. Heaut. 647: parvum si Tartara nossent Peccatum ignovisse, Verg. Cul. 293.—In pass. : ego esse in hac re culpam meritam non nego, sed eam, quae sit ignoscenda, Ter. Phorm. 1015: et cognoscendi et ignoscendi dabitur peccati locus, id. Heaut. 218.—
γ Absol. (rare but class.): ignosce: orat, confitetur, purgat: quid vis amplius? Ter. Phorm. 1035: quotiens ignoscimus (in dicendo), Quint. 6, 2, 14: ad ejus facti deprecationem ignoscendi petenda venia est, Cic. Part. Or. 37, 131; cf. id. Pis. 41, 98: contemnere fulmina pauper creditur atque deos, dis ignoscentibus ipsis, i. e. conniving , winking , Juv. 3, 146.— Pass. impers. : ignotum est, tacitum est, Ter. Ad. 474.
V —Hence, ignoscens , entis, P. a., forgiving , inclined to forgiveness , placable : animus ignoscentior, Ter. Heaut. 645.