insanus

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

in-sānus, a, um, adj., unsound in mind.

I Lit., mad , insane (syn.: furiosus, fanaticus): quod idem contigit insanis, Cic. Ac. 2, 17, 52: si fecisset Juno maritum insanum, Juv. 6, 620. —

II Transf., that acts like a madman , raging , raving , foolish , frantic.

A Ex stultis insanos facere, Ter. Eun. 254: acrior et insanior cupiditas, Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39: insanissima concio, id. Mil. 17, 45: homo insanissimus, id. Rosc. Am. 12, 33: uter est insanior horum? Hor. S. 2, 3, 102.—

2 Transf., of inanim. and abstr. things: caedis insana cupido, Verg. A. 9, 760: amor duri Martis, id. E. 10, 44: insano verba tonare foro, i. e. where there is a great bustle , Prop. 4 (5), 1, 134: omnis et insana semita nocte sonat, i. e. of women raving about , id. 4 (5), 8, 60: insani enses, Calp. Ecl. 1, 59: fluctus, Verg. E. 9, 43: venti, Tib. 2, 4, 9: vires Austri, Ov. M. 12, 510: insana Caprae sidera, Hor. C. 3, 7, 6. —

B That causes madness (cf. "The insane root, that takes the reason prisoner," Shaks. Macb. 1, 3): laurum insanam vocant, quoniam si quid ex ea decerptum inferatur navibus, jurgia fiunt, donec abiciatur, Plin. 16, 44, 89, § 239: herba, that produces madness , Ser. Samm. 20: fames, that drives one to madness , Luc. 7, 413.—

C Outrageous , monstrous , violent , extravagant , excessive : substructionum insanae moles, Cic. Mil. 31, 85: substructiones Capitolii insanae, Plin. 36, 14, 2, § 104: labor, Verg. A. 6, 135: trepidatio, Liv. 32, 17, 16: cum stupet insanis acies fulgoribus, Hor. S. 2, 2, 5: vites, that bear excessively , three times , Plin. 16, 27, 50, § 115; cf. adv., 3. insanum. —

D Enthusiastic , enraptured , inspired : vates, Verg. A. 3, 443. — Adv., in three forms.

1 insānē .

a Madly , insanely : amare, Plaut. Curc. 1, 3, 20. — Comp. : in silvam non ligna feras insanius, Hor. S. 1, 10, 34.— Sup. : insanissime desperare, Aug. Ep. 238.—

b Outrageously , excessively : esuriens insane bene, Plaut. Mil. 1, 1, 24; cf. Varr. L. L. 7, § 86 Müll.—

2 in-sānĭter , madly , violently , excessively : ludit nimium insaniter, Pomp. ap. Non. 509, 31; Prisc. p. 1010 P.—

3 insānum , outrageously , vehemently , excessively : insanum malum = pessimum, Plaut. Trin. 3, 2, 47: porticus, insanum bona, id. Most. 3, 3, 5: magnum molior negotium, id. Bacch. 4, 5, 1: valde, id. Fragm. ap. Non. 127, 26.

Related Words