lūgĕo, xi, ctum, 2 (luxti for luxisti, Cat. 66, 21; dep. lugeri, Prisc. 1251), v. n. and a. [akin to Gr. λυγρός, λοιγός; Sanscr. root lū, to cut; cf. lues], to mourn, lament, bewail, deplore (syn. ploro).
I Lit.
A Neutr. : luget senatus, maeret equester ordo, Cic. Mil. 8, 20: annum feminis ad lugendum constituere majores, Sen. Ep. 63, 13; id. Cons. ad Helv. 16, 1: hos pro me lugere, Cic. Planc. 42, 101.— Impers. pass. : sei ad pii rogum fili lugetur. etc., Cat. 39, 4.—
B Act. : lugere mortem Trebonii, Cic. Phil. 12, 10, 25: quid ego nunc lugeam vitam hominum? id. Tusc. 1, 34, 83: occasum atque interitum rei publicae, id. Pis. 8, 18: ut ager lugere dominum videretur, id. Verr. 2, 3, 18, § 47: matronae annum, ut parentem, eum luxerunt, Liv. 2, 7.—In pass. : lugebere nobis, Lugebisque alios, Ov. M. 10, 141: parentes et filii majores X annis anno lugendi sunt, Paul. Sent. 1, 21, 13: servus matronis lugendus, Juv. 8, 267.—With acc. and inf.: urbem e suis faucibus ereptam esse, Cic. Cat. 2, 1, 2: in dominos vanas luget abisse minas, Claud. ap. Eutr. 2, 4 prooem.—
β With gen.: lugere formae, Sil. 3, 424.—
II Transf., to be in mourning, to wear mourning apparel (v. luctus): nec lugentibus id facere fas est, Liv. 22, 56: qui luget, abstinere debet a conviviis, ornamentis et albā veste, Paul. Sent. 1, 21, 14: pullo lugentes vellere lanas, fit for mourning , Mart. 14, 157.