naturalis

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

nātūrālis, e, adj. [natura], natural, i. e.,

I By birth, one's own : naturalis pater, opp. to adoptive father, Cic. Phil. 3, 6, 15: in adoptionem dato redire in familiam liceat, si pater naturalis sine liberis decesserit, Quint. 3, 6, 96: filius ( = κατὰ φύσιν υἱός), Liv. 42, 52: Pauli nepos, id. 44, 44; Suet. Tib. 52; Gai. Inst. 2, 137; 3, 31: qui in avi sui naturalis potestate est, Dig. 37, 8, 1, § 2; also, natural, illegitimate ( = nothus), Dig. 40, 5, 40; 36, 1, 80, § 2; Aug. Conf. 6, 12; Inscr. Grut. 945, 3.—

II Of or belonging to the nature of things, produced by or agreeable to nature, natural : naturale est alicui, it is natural to one, it is his innate quality, Plin. 11, 37, 54, § 144: historia, id. praef. § 1: motus naturalis, Cic. Fin. 1, 6, 19: societas, id. Off. 1, 16, 50: lex, id. N. D. 1, 14, 36: notio naturalis atque insita in animis nostris, id. Fin. 1, 9, 31: naturalis, non fucatus nitor, id. Brut. 9, 36: bonum, id. Cael. 5, 11: dies, a natural day , i. e. from sunrise to sunset , opp. to the dies civilis, Censor. de Die Nat. 23; v. civilis: mors, a natural, not a violent death , Plin. 7, 53, 54, § 180 (for the class. mors necessaria, Cic. Mil. 7, 16): naturales exitus, the anus , Col. 6, 30, 8: naturalia desideria, the serual impulse , id. 6, 24, 2; 6, 27, 7: loca naturalia, the sexual parts of men and animals, Cels. 1, p. 11 Milligan.—As subst.: nātūrāle , is, n., the private parts : sanguinis pars per naturale descendit, Cels. 5, 26, 13; 7, 26, 1 al.—More freq. plur., nātūrālĭa , ĭum, n., in same sense, Cels. 4, 21 init. ; 5, 20, 4; 6, 18, 2 al.; Col. 6, 27, 10; Just. 1, 4, 2.—

III Of or concerning nature, natural : naturales quaestiones, Cic. Part. 18, 64: historia, Plin. H. N. praef. § 1: philosophia, Isid. Orig. 2, 24, 12.—

IV Opp. to fictitious, natural, real : philosophi duos Joves fecerunt, unum naturalem, alterum fabulosum, Lact. 1, 11. —Hence, adv.: nātūrālĭter , naturally , conformably to nature, by nature : nec vero umquam animus hominis naturaliter divinat, Cic. Div. 1, 50, 113: alacritas naturaliter innata, Caes. B. C. 3, 92: inter naturaliter dissimillimos, Vell. 2, 60, 5; Plin. 11, 37, 47, § 130: profluere (urinam), Cels. 7, 26, 1; Auct. B. Alex. 8: est aliquid in omni materiā naturaliter primum, Quint. 3, 8, 6.

Related Words

  • naturalis

    nātūrālis e, adj.natura, natural, by birth, one's own : filius, L.: decōris Munus, O.—As subst n. ...

    An Elementary Latin Dictionary