ordo

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

ordo, ĭnis, m. [from root or-; Sanscr. ar-, to go, strive upward; cf. orior, through an adj. stem ordo-; v. Corss. Krit. Beitr. p. 108], a regular row, line, or series, methodical arrangement, order (class.; syn.: series, tenor).

I In gen.: ordinem sic definiunt compositionem rerum aptis et accommodatis locis, Cic. Off. 1, 40, 142: vis ordinis et collocationis, id. ib. 1, 40, 142: arbores in ordinem satae, i. e. planted in a quincunx , Varr. R. R. 1, 7; cf. Cic. Caecin. 8, 22; id. Sen. 17, 59.—

B Esp., right order , regular succession : fatum appello ordinem seriemque causarum, Cic. Div. 1, 55, 125: nihil esse pulchrius in omni ratione vitae dispositione atque ordine, Col. 12, 2: adhibere modum quendam et ordinem rebus, Cic. Off. 1, 5, 17: mox referam me ad ordinem, will soon bring myself to order , return to order , id. Ac. 2 ( Luc. ), 20, 67: res in ordinem redigere, to reduce to order , Auct. Her. 3, 9, 16; so, in ordinem adducere, Cic. Univ. 3: ordinem conservare, id. Rosc. Com. 2, 6: eundem tenere, to preserve , id. Phil. 5, 13, 35: sequi, id. Brut. 69, 244: immutare, to change , id. Or. 63, 214: perturbare, to disturb , id. Brut. 62, 223: cogere or redigere in ordinem, to reduce to order , to humble , degrade : decemviri querentes, se in ordinem cogi, Liv. 3, 51; 3, 35; Plin. Ep. 1, 23, 1; Quint. 1, 4, 3; so, in ordinem redactus, Suet. Vesp. 15; cf. trop.: gula reprimenda et quasi in ordinem redigenda est, Plin. Ep. 2, 6, 5.—

C Adverb. expressions.

1 Ordine, in ordinem, per ordinem, in ordine, ex ordine, in order , in turn : Hegioni rem enarrato omnem ordine, Ter. Ad. 351; Plaut. Capt. 2, 3, 17; Ter. Heaut. 706: interrogare, Cic. Part. 1, 2: tabulae in ordinem confectae, id. Rosc. Com. 2, 6: ordine cuncta exposuit, Liv. 3, 50, 4; 30, 15, 1: sortiti nocte singuli per ordinem, Quint. 4, 2, 72: hos Corydon, illos referebat in ordine Thyrsis, Verg. E. 7, 20; id. A. 8, 629: ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit ex ordine, Cic. Verr. 2, 4, 64, § 143: ordine se vocante, when his turn came , Macr. S. 2, 2, § 12: in ordine vicis, Vulg. Luc. 1, 8.—

2 Ordine, regularly , properly , appropriately : omnia ut quidque Egisti ordine scio, Plaut. Ps. 5, 2, 15: rem demonstravi ordine, id. Mil. 3, 3, 2; id. Capt. 2, 3, 17 Brix ad loc.: an id recte, ordine, e re publicā factum esse defendes? Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194: si hoc recte atque ordine factum videtur, id. Quint. 7, 28.—

3 Ex ordine, in succession , without intermission : vendit Italiae possessiones ex ordine omnes, Cic. Agr. 1, 2, 4: septem illum totos perhibent ex ordine menses Flevisse, Verg. G. 4, 507; cf. id. A. 5, 773.—

4 Extra ordinem.

a Out of course , in an unusual or extraordinary manner : extra ordinem decernere provinciam alicui, Cic. Prov. Cons. 8, 19: crimina probantur, in an illegal manner , Dig. 48, 1, 8.—

b Extraordinarily , i. e. uncommonly , eminently , especially : ad eam spem, quam extra ordinem de te ipso habemus, accedunt tua praecipua, Cic. Fam. 6, 5, 3.—

II Transf. concr.

A In gen.

1 Tres ordines lapidum, three courses of stones , Vulg. 3 Reg. 6, 36.—In building, a row , course , or layer of stones, etc.: obstructis in speciem portis singulis ordinibus caespitum, Caes. B. G. 5, 51: alius insuper ordo adicitur, id. ib. 7, 23: tot premit ordinibus caput, tiers or layers of ornaments, Juv. 6, 502. —

2 A row of benches or seats : terno consurgunt ordine remi, in three rows of oar-banks , Verg. A. 5, 120: sex ordinum navem invenit Xenagoras, Plin. 7, 56, 57, § 208.—In the theatre, a row of seats : post senatores ex vetere instituto quatuordecim graduum ordines equestri ordini assignati fuere, Suet. Aug. 44: sedisti in quatuordecim ordinibus, Cic. Phil. 2, 18, 44.—

3 A train of servants or attendants: comitum longissimus ordo, Juv. 3, 284.—

B In milit. lang.

1 A line or rank of soldiers in battle array: auxilia regis nullo ordine iter fecerant, Caes. B. C. 2, 26: ne quisquam ordine egrederetur, Sall. J. 45, 2: nullo ordine commutato, id. ib. 101, 2: sine signis, sine ordinibus, id. ib. 97, 5; so, signa atque ordines observare, to keep the ranks , remain in line , id. ib. 51, 1: conturbare, id. ib. 50, 4: restituere, id. ib. 51, 3; Liv. 2, 50; 8, 8.—

2 A band , troop , company of soldiers: viri fortissimi atque honestissimi, qui ordines duxerunt, who have led companies , have been officers , Cic. Phil. 1, 8, 20: L. Pupius primipili centurio, qui hunc eundem ordinem in exercitu Pompeii antea duxerat, Caes. B. C. 1, 13. —Hence,

3 A captaincy , a command : ordinem alicui adimere, Tab. Heracl. ap. Mazoch. p. 423, n. 47; cf. on the contrary: alicui assignare, Liv. 42, 34: DARE, Inscr. Orell. 3456: centuriones ad superiores ordines transducere, Caes. B. G. 6, 40; cf. id. ib. 5, 4, 4.—

β Ordines, chieftains , captains : tribunis militum primisque ordinibus convocatis, the captains of the first companies , Caes. B. G. 6, 7 fin. ; Liv. 30, 4, 1.—

C In a polit. respect, an order , i. e. a rank , class , degree of citizens: et meus med ordo inrideat, Plaut. Aul. 2, 2, 55.—In the time of Cicero there were three principal classes, ordo senatorius, equester, and plebeius: Fidiculanius cujus erat ordinis? senatoril, Cic. Clu. 37, 104; id. Fl. 18, 43: proximus est huic dignitati equester ordo, Cic. Dom. 28, 74; Suet. Aug. 41: inferiores loco, auctoritate, ordine, Cic. Verr. 2, 1, 48, § 127: ordo amplissimus, i. e. the Senate : quem absentem in amplissimum ordinem cooptarunt, id. Cael. 2, 5; also termed SPLENDIDISSIMVS ORDO, Inscr. Orell. 1180; 1181; and simply ordo, the order , for the Senate : ordo Mutinensis, Tac. H. 2, 52; Inscr. Grut. 425, 1: trecentos ex dediticiis electos utriusque ordinis, i. e. of the two upper classes , Suet. Aug. 15.—

2 In gen., a class , rank , station , condition : mearum me rerum aequom'st novisse ordinem, Plaut. Trin. 2, 4, 50: publicanorum, Cic. Fam. 13, 9, 2: aratorum, pecuariorum, mercatorum, id. Verr. 2, 2, 6, § 17: homo ornatissimus loco, ordine, nomine, id. ib. 2, 1, 48, § 127: libertini, Suet. Gram. 18.—So in the inscrr.: SACERDOTVM, HARVSPICVM, etc., Grut. 320, 12; 304, 7; 302, 2 et saep.; so, grammatici alios auctores in ordinem redigerunt, alios omnino exemerant numero, recognized among , placed in the rank of , Quint. 1, 4, 3.—

β Esp. (eccl. Lat.), an order in the church , an ecclesiastical rank or office : ordines sacerdotum et Levitarum, Vulg. 2 Esdr. 13, 30: secundum ordinem Melchisedek, id. Psa. 109, 5.

Related Words