os

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

ōs, ōris (no gen. plur.), n. [kindr. with Sanscr. āsya, os, vultus, facies],

I the mouth (syn. bucca): quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit, Enn. ap. Non. p. 512, 8: ex ore in ejus os inflato aquam dato palumbo, Cato R. R. 90: ad haec omnia percipienda os est aptissimum, Cic. N. D. 2, 54, 184: oris hiatus, id. ib. 2, 47, 122: os tenerum pueri, Hor. Ep. 2, 1, 126: fetidum, Cic. Pis. 7, 13: trilingue, Hor. C. 2, 19, 31: os loquentis Opprimere, Ov. M. 3, 296: in ore omnium esse, to be in everybody's mouth , to be the common talk : in ore est omni populo, Ter. Ad. 93: istius nequitiam in ore vulgi atque in communibus proverbiis esse versatam, Cic. Verr. 2, 1, 46, § 121: Harmodius in ore est, id. Tusc. 1, 49, 116: in ore omnium, id. Verr. 2, 2, 23, § 56: habere aliquid in ore, to have a thing in one's mouth , be constantly talking of it , id. Fam. 6, 18, 6; id. ib. 5, 16, 2; id. Fin. 3, 11, 37; id. Att. 14, 22, 2: poscebatur ore vulgi dux Agricola, with one voice , one consent , unanimously , Tac. Agr. 41.—So, uno ore, unanimously , Ter. Phorm. 625; id. And. 96; Curt. 10, 2, 18; Cic. Lael. 23, 86; Sen. Ep. 81, 31: uno omnes eadem ore fremebant, Verg. A. 11, 132: volito vivus per ora virūm, soon become famous , Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34 (Epigr. v. 4 Vahl.): virūm volitare per ora, Verg. G. 3, 9: in ora vulgi, or hominum pervenire, or abire, to get into people's mouths , become the common talk , Cat. 40, 5; Liv. 2, 36, 3: ire per ora Nomen, Sil. 3, 135: hic Graecā doctrinā ore tenus exercitus animum bonis artibus non induerat, i. e. only as far as his tongue , only so as to talk , Tac. A. 15, 45.—Hence, os suum aperire (eccl. Lat.), to begin to speak , Vulg. Job, 33, 2; id. Eccles. 51, 33 et saep.: os alicujus aperire, to cause to speak , id. Ezech. 33, 22; cf. id. ib. 24, 27; 3, 27.—But: aperuerunt super me os suum, sicut leo, threatened, Vulg. Psa. 21, 13: os sublinere alicui, to cheat , befool , v. sublino.—

B Esp.: pleno ore, i. e. heartily , zealously : ea nescio quomodo quasi pleniore ore laudamus, Cic. Off. 1, 18, 61.—

II Transf.

A In gen.: the face , countenance (syn.: vultus, facies), acutis oculis, ore rubicundo, Plaut. Ps. 4, 7, 118: figura oris, Ter. Eun. 317: iratorum, Cic. Off. 1, 29, 102: in ore sunt omhia, in eo autem ipso dominatus est omnis oculorum, i. e. every thing depends on the countenance , id. de Or. 3, 59, 221: in tuo ore vultuque acquiesco, id. Deiot. 2, 5: concedas hinc aliquo ab ore eorum aliquantisper, come out from them , out from their presence , leave them alone , Ter. Heaut. 572. —So of lower animals: insignis et ore Et rutilis clarus squamis, Verg. G. 4, 92: ore rubicundo (gallina), Plin. 10, 56, 77, § 156: ales cristati cantibus oris, Ov. M. 11, 597: coram in os aliquem laudare, to praise one to his face , Ter. Ad. 269: alicui laedere os, to insult one to his face , id. ib. 864: praebere os, to expose one's self to personal insults , id. ib. 215; so, os praebere ad contumeliam, Liv. 4, 35: in ore parentum liberos jugulat, before their parents’ eyes , Sen. Ben. 7, 19, 8: quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt, Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81: in ore omnium cotidie versari, id. Rosc. Am. 6, 16: ut esset posteris ante os documentum Persarum sceleris sempiternum, id. Rep. 3, 9, 15: illos aiunt epulis ante ora positis excruciari fame, Macr. Somn. Scip. 1, 10, 13: ante ora conjugum omnia pati, Liv. 28, 19, 12.—So of the face , front , as indicative of modesty or impudence: os habet, linguam, perfidiam, = Engl. cheek , Plaut. Mil. 2, 2, 33: os durum! you brazen face! Ter. Eun. 806: os durissimum, very bold , Cic. Quint. 24, 77: impudens, Ter. Eun. 597: quo redibo ore ad eam, quam contempserim? with what face? id. Phorm. 917; cf. id. ib. 1042; id. Heaut. 700; Liv. 26, 32.—Hence, transf., boldness , effrontery , impudence : quod tandem os est illius patroni, qui, etc., Cic. de Or. 1, 38, 175: nostis os hominis, nostis audaciam, id. Verr. 2, 2, 20, § 48; id. Rab. Post. 12, 34: non, si Appii os haberem, id. Fam. 5, 10, a, 2; id. ib. 9, 8, 1.—On the contrary: os molle, modest , bashful : nihil erat mollius ore Pompeii, Sen. Ep. 11, 3.—

B The head : Gorgonis os pulcherrimum, cinctum anguibus, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124: truncis arborum antefixa ora, Tac. A. 1, 61. —

C Speech (poet.): ora sono discordia signant, Verg. A. 2, 423.—

D A mouth , opening , entrance , aperture , orifice : os lenonis aedium, Plaut. Ps. 4, 1, 41: porta velut in ore urbis, Liv. 25, 11 fin. : ingentem lato dedit ore fenestram, Verg. A. 2, 482: Ponti, Cic. Verr. 2, 4, 58, § 129: os atque aditus portus, id. ib. 2, 5, 12, § 30: specūs, entrance , Tac. A. 4, 59: vascula oris angusti, Quint. 1, 2, 28: ulceris, Verg. G. 3, 454: Tiberis, Liv. 1, 33: venarum, Cels. 2, 7.— Also of the sources of a stream: fontem superare Timavi, Unde per ora novem, etc., Verg. A. 1, 245.—

E The beak of a ship: ora navium Rostrata, Hor. Epod. 4, 17.—

F Os leonis, lion's-mouth , a plant, Col. 10, 98.—

G The edge of a sword: interfecit in ore gladii, Vulg. 1 Reg. 15, 8; id. 4 Reg. 10, 25 et saep.

Related Words