paro

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. πόρος; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.

I Lit.

A In gen.

α With acc.: omne paratum est, Ut jussisti ... prandium, Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62: turres, falces, testudinesque, Caes. B. G. 5, 42 fin. : incendia, Sall. C. 27, 2: ad integrum bellum cuncta parat, id. J. 73, 1; Ter. And. 741: quod parato opus est, para, id. ib. 523: quam hic fugam aut furtum parat? id. Phorm. 192; so with acc. of the act purposed: fugam, i. e. to prepare one's self for flight , Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1: filio luctum, Ter. Hec. 210: cupiditates in animo, id. Phorm. 821: bellum, Caes. B. G. 3, 9: insidias alicui, Sall. C. 43, 2: defensionem, id. ib. 35, 2: leges, to introduce , id. ib. 51, 40: verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant, furnish , Quint. 1, 6, 39.—More rarely with reflex. pron. and final clause , or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.: hisce ego non paro me, ut rideant, Ter. Eun. 249; cf.: quin ita paret se, ut, etc., id. Hec. 68: se ad discendum, Cic. Or. 35, 122: ad iter parare, Liv. 42, 53, 2; cf.: huc te pares, haec cogites, Cic. Fam. 1, 7, 9: alterutri se fortunae parans, Vell. 2, 43, 2: se ad similem casum, Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32): multitudo, quam ad capiunda arma paraverat, Sall. C. 27, 4: parantibus utrisque se ad proelium, Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1: ad proelium vos parate, Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.— Pass. : si ita naturā paratum esset, ut, etc., so ordered , ordained , Cic. Div. 2, 59, 122: ut simul in omnia paremur, may habituate ourselves , Quint. 11, 3, 25.—

β With inf., to prepare , intend , resolve , purpose , determine , be on the point of , be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.): maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat, Ter. Phorm. 3: munitiones institutas parat perficere, Caes. B. C. 1, 83: omni Numidiae imperare parat, Sall. J. 13, 2: proficisci parabat, id. C. 46, 3 Kritz: in nemus ire parant, Verg. A. 4, 118: multa parantem Dicere, id. ib. 4, 390.—

γ With ut or ne (very rare): aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent, have so ordered it , Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra: age jam, uxorem ut arcessat, paret, Ter. Heaut. 948: animo virili praesentique ut sis, para, id. Phorm. 957.—

δ With rel.-clause : quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras, Plaut. As. 1, 3, 16: priusquam unum dederis, centum quae poscat parat, id. Truc. 1, 1, 31.— Absol. , to make preparations , to prepare one's self (very rare): at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc., Sall. C. 6, 5: contra haec oppidani festinare, parare, id. J. 76, 4; 60, 1: jussis (militibus) ad iter parare, Liv. 42, 53.—

B In partic., of fate, to prepare , destine any thing (poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121: quid fata parent, Luc. 1, 631; 6, 783: motus fata parabant, id. 2, 68; cf.: sed quibus paratum est a Patre meo, Vulg. Matt. 20, 23. —

II Transf., to procure , acquire , get , obtain (freq. and class.).

A In gen.: jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam, Plaut. Ep. 3, 2, 37: at dabit, parabit, id. Ps. 1, 3, 49: ille bonus vir nobis psaltriam Paravit, Ter. Ad. 476; id. Eun. 770: eum mihi precatorem paro, id. Heaut. 1002: cetera parare, quae parantur pecuniā ... amicos non parare, Cic. Lael. 15, 55: sibi regnum, Sall. C. 5, 6: exercitum, id. ib. 29, 3: commeatus, id. J. 28, 7: locum et sedes, Caes. B. G. 1, 31; 6, 22: quin ei velut opes sint quaedam parandae, Quint. 10, 1, 15: de lodice parandā, Juv. 7, 66.—

B In partic., to procure with money , to buy , purchase : in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi, Plaut. Most. 1, 1, 64: trans Tiberim hortos, Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin. : jumenta, Caes. B. G. 4, 2: servi aere parati, Sall. J. 31, 11: argento parata mancipia, Liv. 41, 6 fin.

XI —Hence, părātus , a, um, P. a., prepared.

A In gen., ready (class.): ex paratā re imparatam omnem facis, Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8: tibi erunt parata verba, huic homini verbera, Ter. Heaut. 355: quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis, Cic. de Or. 2, 27, 118: propositum ac paratum auxilium, Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22: omnia ad bellum apta ac parata, Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88: obvius et paratus umor, id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory , Liv. 5, 6.—

β With inf.: id quod parati sunt facere, Cic. Quint. 2, 8: audire, id. Inv. 1, 16, 23: paratos esse et obsides dare et imperata facere, Caes. B. G. 2, 3: omnia perpeti parati, id. ib. 3, 9: se paratum esse decertare, id. ib. 1, 44.—

γ With dat. (not in Cic. or Caes.): vel bello vel paci paratus, Liv. 1, 1, 8: nec praedae magis quam pugnae paratos esse, id. 7, 16, 4: imperio, id. 9, 36, 8: ferri acies ... parata neci, Verg. A. 2, 334: veniae, Ov. P. 2, 2, 117: animus sceleribus, Tac. A. 12, 47: provincia peccantibus, id. Agr. 6: athleta certamini paratior, Quint. 8, 3, 10: castris ponendis, Liv. 33, 6: omnibus audendis paratissimus, Vell. 2, 56, 4.—

B In partic.

1 Prepared , provided , furnished , fitted , equipped with any thing: intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc., Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.: ad permovendos animos instructi et parati, id. Or. 5, 20: scutis telisque parati ornatique, id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2: quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim, id. Div. in Caecil. 13, 41: paratus ad navigandum, id. Att. 9, 6, 2: ad omnem eventum paratus sum, id. Fam. 6, 21, 1; cf.: in omnīs causas paratus, Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19: ad mentiendum paratus, Cic. Lael. 26, 98: animo simus ad dimicandum parati, Caes. B. C. 3, 85 fin. : paratiores ad omnia pericula subeunda, id. B. G. 1, 5: ad dicendum parati, Cic. de Or. 1, 9, 38.—

β With ab : ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. id. ib. 8, 10.—

γ With in and abl., well versed , skilled , experienced in any thing: Q. Scaevola in jure paratissimus, Cic. Brut. 39, 145: prompta et parata in agendo celeritas, id. ib. 42, 154: in rebus maritimis, id. Imp. Pomp. 18, 55.—

δ With contra : te contra fortunam paratum armatumque cognovi, Cic. Fam. 5, 13, 1.—

2 Of mental preparation, prepared , ready , in a good or bad sense: ut ad partes paratus veniat, Varr. R. R. 2, 5, 1: fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos, Liv. 3, 10, 10: ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo, Cic. Leg. 1, 4, 12: homo ad omne facinus paratissimus, id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39: itane huc paratus advenis? Ter. And. 909; cf.: philosophi habent paratum quid de quāque re dicant, Cic. de Or. 2, 36, 152.—Hence, adv.: părātē .

1 Preparedly , with preparation : ad dicendum parate venire, Cic. Brut. 68, 241: paratius atque accuratius dicere, id. de Or. 1, 33, 150.—

2 Transf.

a Carefully , vigilantly : id parate curavi ut caverem, Plaut. Rud. 1, 3, 9.—

b Readily , promptly : paratius venire, Cic. Rosc. Am. 26, 72: paratissime respondere, Plin. Ep. 3, 9, 16.

Related Words