patior

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

pătĭor, passus, 3, v. dep. (act. archaic collat. form patiunto, Cic. Leg. 3, 4, 11: patias, Naev. ap. Diom. p. 395 P.) [cf. Greek ΠΑΘ, ΠΕΝΘ-, πέπονθα, πένθος], to bear, support, undergo, suffer, endure (syn.: fero, tolero).

I Lit.

A In gen.

1 Tu fortunatu's, ego miser: patiunda sunt, Plaut. Most. 1, 1, 46; id. Am. 3, 2, 64: fortiter malum qui patitur, idem post potitur bonum, id. As. 2, 2, 58 Ussing (al. patitur bonum): o passi graviora! Naev. 1, 24; Verg. A. 1, 199; Cic. Univ. 6: belli injurias, id. Phil. 12, 4, 9: servitutem, id. ib. 6, 7, 19: toleranter dolores pati, id. Tusc. 2, 18, 43: gravissimum supplicium, Caes. B. C. 2, 30: omnia saeva, Sall. J. 14, 10: et facere et pati fortiter, Liv. 2, 12: haec patienda censeo potius, quam, etc., id. 21, 13: Hannibal damnum haud aegerrime passus est, id. 22, 41: exilium, Verg. A. 2, 638: pauperiem, Hor. C. 3, 2, 1. aliae nationes servitutem pati possunt, populi Romani propria est libertas, Cic. Phil. 6, 7, 19: extremam pati fortunam, Caes. B. C. 2, 32: aequo animo magnum morbum pati, Sen. Ep. 66, 36: mentietur in tormentis qui dolorem pati potest, Quint. 5, 10, 70: qui nec totam servitutem pati possunt, nec totam libertatem, Tac. H. 1, 16: non potest generosus animus servitutem pati, Sen. Contr. 4, 24, 1: hiemem et aestatem juxta pati, Sall. J. 85, 33.—

β Absol. : dolor tristis res est . . . ad patiendum tolerandumque difficilis, Cic. Tusc. 2, 7, 18; Ov. Am. 1, 8, 75.—

2 To suffer , have , meet with , be visited or afflicted with (mostly postAug.): poenam, Quint. 11, 3, 32; Plin. Ep. 2, 11, 20; Val. Max. 6, 2, 1; Sen. Contr. 1, 5, 6: incommodum, Quint. 11, 3, 32: vim, Suet. Ner. 29: quicquid in captivum invenire potest, passurum te esse cogita, Curt. 4, 6, 26: mortem pati, Lact. Epit. 50, 1; Sen. Ep. 94, 7: indignam necem, Ov. M. 10, 627: mortem, id. Tr. 1, 2, 42: rem modicam, Juv. 13, 143: adversa proelia, Just. 16, 3, 6: infamiam, Sen. Ep. 74, 2: sterilitatem famemque, Just. 28, 3, 1: cladem pati (post-Aug. for cladem accipere, etc.), Suet. Caes. 36 init. ; so, naufragium, Sen. Herc. Oet. 118: morbum, Veg. 1, 17, 11; Gell. 17, 15, 6: cruciatus corporis, Sen. Suas. 6, 10: ultima, Curt. 3, 1, 6: injuriam, Sen. Ep. 65, 21: ut is in culpā sit, qui faciat, non is qui patiatur injuriam, Cic. Lael. 21, 78; cf.: de tribus unum esset optandum: aut facere injuriam nec accipere ... optimum est facere, impune si possis, secundum nec facere nec pati, id. Rep. 3, 13, 23.—

B In partic.

1 In mal. part., to submit to another's lust , to prostitute one's self , Plaut. Capt. 4, 2, 87; cf. Sall. C. 13, 3; Sen. Q. N. 1, 16; Petr. 25; 140.—

2 To suffer , to pass a life of suffering or privation (poet.): certum est in silvis inter spelaea ferarum Malle pati, Verg. E. 10, 53: novem cornix secula passa, Ov. M. 7, 274; Luc. 5, 313; Sen. Thyest. 470. —

II Transf.

A To suffer , bear , allow , permit , let (syn.: sino, permitto): illorum delicta, Hor. S. 1, 3, 141.—With acc. and inf.: neque tibi bene esse patere, et illis, quibus est, invides, Plaut. Ps. 4, 7, 36; Ter. Phorm. 536: siquidem potes pati esse te in lepido loco, Plaut. Poen. 3, 3, 83: ista non modo homines, sed ne pecudes quidem passurae esse videntur, Cic. Cat. 2, 9, 20: nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam, id. ib. 1, 5, 10: quantum illius ineuntis aetatis meae patiebatur pudor, id. de Or. 2, 1, 3: nullo se implicari negotio passus est, id. Lig. 1, 3: duo spondei non fere se jungi patiuntur, Quint. 9, 4, 101: aut persuasurum se aut persuaderi sibi passurum, Liv. 32, 36, 2: ut vinci se consensu civitatis pateretur, id. 2, 2, 9; 6, 23, 8; Curt. 8, 9, 23.—With acc.: neque enim dilationem pati tam vicinum bellum poterat, Liv. 1, 14, 6: recentis animi alter (consul) ... nullam dilationem patiebatur, id. 21, 52, 2.—With quin : non possum pati, Quin tibi caput demulceam, Ter. Heaut. 761: nullum patiebatur esse diem, quin in foro diceret, Cic. Brut. 88, 302.—Poet. with part. : nec plura querentem Passa, Verg. A. 1, 385; 7, 421 (= passa queri, etc.).—Hence, facile, aequo animo pati, to be well pleased or content with , to acquiesce in , submit to : aegre, iniquo animo, moleste pati, to be displeased , offended , indignant at : quaeso aequo animo patitor, Plaut. As. 2, 2, 108: apud me plus officii residere facillime patior, Cic. Fam. 5, 7, 2; 1, 9, 21: consilium meum a te probari ... facile patior, id. Att. 15, 2, 2; id. Verr. 2, 3, 2, § 5: cum indigne pateretur nobilis mulier ... in conventum suam mimi filiam venisse, id. ib. 2, 5, 12, § 31: periniquo patiebar animo, te a me digredi, id. Fam. 12, 18, 1; Liv. 4, 18.—

2 To submit : patior quemvis durare laborem, Verg. A. 8, 677: pro quo bis patiar mori, Hor. C. 3, 9, 15.—

B To experience , undergo , to be in a certain state of mind or temper : nonne quiddam pati furori simile videatur, Quint. 1, 2, 31.—

C In gram., to be passive , to have a passive sense : (verbum) cum haberet naturam patiendi, a passive nature , Quint. 1, 6, 10: modus patiendi, id. 1, 6, 26; 9, 3, 7.— Hence, pătĭens , entis, P. a., bearing , supporting , suffering , permitting.

A Lit.: amnis navium patiens, i. e. navigable , Liv. 21, 31, 10: vomeris, Verg. G. 2, 223: vetustatis, lasting , Plin. 11, 37, 76, § 196: equus patiens sessoris, Suet. Caes. 61.—

B Transf.

1 That has the quality of enduring, patient : nimium patiens et lentus existimor, Cic. de Or. 2, 75, 305: animus, Ov. P. 4, 10, 9.— Comp. : meae quoque litterae te patientiorem lenioremque fecerunt, Cic. Q. Fr. 1, 1, 14.— Sup. : patientissimae aures, Cic. Lig. 8, 24: patientissimus exercitus, Caes. B. C. 3, 96.—

2 That has the power of endurance, firm , unyielding , hard (poet.): patiens aratrum, Ov. Am. 1, 15, 31: saxo patientior illa Sicano, Prop. 1, 16, 29.—Hence, adv.: pătĭenter , patiently : alterum patienter accipere, non repugnanter, Cic. Lael. 25, 91: patienter et fortiter ferre aliquid, id. Phil. 11, 3, 7: patienter et aequo animo ferre difficultates, Caes. B. C. 3, 15: prandere olus, Hor. Ep. 1, 17, 13.— Comp. : patientius alicujus potentiam ferre, Cic. Fam. 1, 8, 4.— Sup. : patientissime ferre aliquid, Val. Max. 4, 3, 11.

Related Words