pronuntio

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

prō-nuntĭo (prōnunc-), āvi, ātum, 1, v. n. and a., to make publicly known, to publish, proclaim, announce (cf.: edico, promulgo).

I Lit.

A In gen.: palam de sellā ac tribunali pronuntiat, sese ejus nomen recepturum, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94: cum consules amplius de consilii sententiā pronuntiavissent, id. Brut. 22, 86: sententiam, to deliver the verdict , id. Fin. 2, 12, 36: judex ita pronuntiavit, pronounced the decision , id. Off. 3, 16, 66: re auditā, pronuntiare, id. Fin. 1, 7, 24: leges, id. Phil. 1, 10, 24: signum, Hirt. B. G. 8, 15: proelium in posterum diem, Liv. 24, 14: iter, id. 30, 10; Curt. 4, 8, 16; 7, 2, 1: rem in venundando, to notify at the time of sale , Cic. Off. 3, 16, 66: jusserunt pronuntiare, ut, etc., Caes. B. G. 5, 33, 3; cf.: pronuntiare jusserunt, ne quis ab loco discederet, id. ib. 5, 34: rerum omnium maximus judex, cujus est non argumentari sed pronuntiare verum, Lact. 3, 1, 11.—Of a public crier: pronuntiare victorum nomina, Cic. Fam. 5, 12, 8; Suet. Dom. 10.—

B In partic.

1 To nominate , appoint as public officer: aliquem praetorem, Liv. 24, 27; Suet. Caes. 41.—

2 To sentence (post-class.); with inf.: protectores pronuntiati vertere solum in exilio, Amm. 15, 3, 12; cf.: ad bestias, Tert. Res. Carn. 16; Dig. 40, 1, 23.—

3 To promise , proclaim , offer as a reward: praemia militi, Liv. 2, 20; 31, 45: pecuniam, Cic. Clu. 29, 78: tribunis vocatis nummos, Sen. Ep. 118, 3; Suet. Caes. 19: militibus donativum, id. Galb. 16: beneficia, id. Ner. 24: munus populo, id. Caes. 26: quippe Darius mille talenta interfectori Alexandri daturum pronuntiari jusserat, Curt. 3, 5, 15.— Absol. : pronuntiasse (sc. nummos), Cic. Planc. 18, 45.—

II Transf.

A To speak any thing in public , to recite , rehearse , declaim , deliver , pronounce , etc.: versus multos uno spiritu pronuntiare, Cic. de Or. 1, 61, 261; 1, 19, 88; 2, 19, 79; id. Div. 2, 5, 14; Auct. Her. 4, 56, 69; Quint. 11, 3, 12 sq.; Plin. Ep. 3, 5, 12 et saep.—

2 Esp., to act , perform on the stage: intente instanterque, Plin. Ep. 5, 19, 16: actores pronuntiare dicuntur, Varr. L. L. 6, § 58 Müll.: Lucceia mima centum annis in scenā pronuntiavit, Plin. 7, 48, 49, § 158.—

B To tell , announce , relate , narrate , report : cum eam rem scisset et non pronuntiasset, Cic. Off. 3, 16, 66: mercatores quibus ex regionibus veniant, pronuntiare cogunt, Caes. B. G. 4, 5, 2: quae gesta sunt pronuntiare, id. ib. 7, 38: aliquid sincere, id. ib. 7, 20: alius jam capta castra pronuntiat, id. ib. 6, 36.—

C To utter , pronounce (cf.: appello, dico): neque tamen ad particula accentu acuto pronuntiatur, Gell. 6 (7), 8, 8, § 2: Castorem mediă syllabă productă, Quint. 1, 5, 60; 9, 4, 34: verba corrupte, Gell. 13, 30, 2.

XII —Hence, prōnuntĭātum ( prōnunc- ), i, n. In logic, a proposition , axiom; a translation of the Gr. ἀξίωμα, Cic. Tusc. 1, 7, 14; cf. Gell. 16, 8, 8.

Related Words

  • pronuntio

    prō-nūntiō āvī, ātus, āre, to make publicly known, publish, proclaim, announce: decretum: leges: in...

    An Elementary Latin Dictionary