rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.],
I that is left or remains , that is left behind , remaining , = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
α With dat.: hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum, Ter. Hec. 570: ut spes nulla reliqua in te siet tibi, id. Eun. 240: potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi, Cic. Fam. 9, 18, 4: quod erant oppida mihi etiam complura reliqua, id. Verr. 2, 2, 27, § 65: quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc., id. ib. 2, 4, 50, § 120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat, Sall. C. 28, 4: reliqua alia optio, Quint. 7, 7, 8.—
β Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.: neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc., Ter. Hec. 587: ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus, Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22: reliquos hos esse non ex bello ... sed ex tuo scelere, id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and: moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc., id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.): qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit? Cic. Prov. Cons. 4, 7: si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit, id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( -quom ), i, n., that is left , a remainder , residue , rest : numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum, Plaut. Truc. prol. 15: quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5 (786): ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom, Ter. And. 25; cf. id. Eun. 996: addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit, Cic. Off. 1, 18, 59: quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona, Ter. Heaut. 193: quid enim est huic reliqui, quod, etc., Cic. Sull. 31, 89: cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos, id. Fin. 2, 31, 101: quid reliqui habemus praeter, Sall. C. 20, 13: nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit, Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72: Agrigentum, quod belli reliquum erat, i. e. where alone the war was afterwards carried on , Liv. 26, 40; cf., in plur.: reliqua belli perfecta, id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2: ubi reliquum vitae degere tuto posset, Liv. 39, 13: reliquum dici, id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5: corporis reliqua, Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is: reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum, Vulg. 3 Reg. 11, 41: urbis, id. 1 Par. 11, 8.—
2 Partic. constructions.
a Reliquum est, ut, or with inf., it remains , that (syn.: relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos, Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.: reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus, Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so, reliquum est, tuam profectionem amore prosequar, id. ib. 15, 21, 5.—With inf.: nunc hortari modo reliquum est et ire, Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
b Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
α To leave behind , leave remaining : ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128: quos belli calamitas reliquos fecerat, id. ib. 2, 3, 53, § 126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit, id. Att. 3, 8, 2: si quos fortuna fecisset reliquos, Hirt. B. G. 8, 24 fin. ; cf.: quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat, Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27: duarum mihi civitatum reliquos feci agros, i. e. have left to be considered , Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum , i, n., a remnant , remainder (cf. 1, β fin. supra): quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc., Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89: quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc., id. Sull. 32, 89.— Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse, have left behind you , Cic. Fam. 3, 13, 1: quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit, id. Verr. 2, 3, 48, § 115: hi milites nihil reliqui victis fecere, Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4: quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant, id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35: ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc., Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
β To leave undone , to omit , neglect (rare and perh. only in the historians; also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt, omitted nothing , made every exertion , Caes. B. G. 2, 26 fin. : prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri, Sall. J. 76, 4: me nihil reliqui fecisse, quod, etc., Nep. Att. 21, 5: nihil reliqui faciunt, quominus, etc., Tac. A. 1, 21 fin. —
B In partic.
1 Of time, that is left or remains , future , subsequent : spe reliquae tranquillitatis, Cic. Sest. 34, 73: reliquae vitae dignitas, id. Fam. 10, 3, 2: reliqua et sperata gloria, id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128: reliquum in tempus, id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin. ; 3, 16 fin. ; cf. so, reliquum tempus (opp. praesenti bello), Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol. : numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor, in all my life , to the end of my days , Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future , in future , henceforward , Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
2 In mercantile lang., of debts, remaining , outstanding , in arrear : reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom, Varr. L. L. 5, § 175 Müll.: nunc quod reliquom restat, volo persolvere, Plaut. Cist. 1, 3, 40: quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo, id. ib. 2, 1, 30: rationes putare argentariam ... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet, Cato R. R. 2, 5: erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum, Ter. Phorm. 37: ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent, Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua , ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum , i, n.), the remainder of a debt, balance , arrears : reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.: maxime me angit ratio reliquorum meorum, id. ib. 16, 3, 5: cum tanta reliqua sint, id. ib. 16, 15, 4; 15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt, Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance , i. e. being in arrears , Dig. 35, 1, 81; so, reliqua trahere, ib. 26, 7, 46: computare, ib. 40, 7, 34: in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum), Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.: nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint, Dig. 49, 14, 45 fin. ; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest , remainder : accipite reliquom, alieno uti nil moror, Plaut. Capt. prol. 16; cf. also the passage cited above, id. Cist. 1, 3, 40.
II Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining , the other; and, in the sing., the remainder , the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
α Plur. : murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus, Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22: decemviros ... reliquos magistratus, id. ib. 2, 31, 54; cf.: Servilius consul reliquique magistratus, Caes. B. C. 3, 21: sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum, Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3: ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum, id. Rep. 2, 23, 43: res capitales et reliquas omnes judicabant iidem, id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16: ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit, Caes. B. G. 2, 10: oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt, id. ib. 1, 5: octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat, Sall. C. 59, 2.—As subst.: princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc., the others , the rest , Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7: in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc., id. Att. 16, 15, 1: aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt, Just. 2, 2, 7: deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc., Cic. Univ. 11; cf. thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum, and so forth , id. Phil. 2, 12, 30; cf.: Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare, id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124: si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum, Cic. Rep. 2, 44, 71: audi reliqua, Plaut. As. 4, 1, 46: age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur, id. Poen. 3, 4, 8: reliqua vaticinationis brevi esse confecta, Cic. Div. 1, 32, 68: aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua, and the like , and so forth , and so on , Quint. 9, 4, 124; but post-class.: et reliqua, Vop. Firm. 5 fin. —
β Sing. : corpore relicuo pugnam caedesque petessit, Lucr. 3, 648 Lachm.: equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc., Cic. Rep. 2, 22, 39: scribit Labieno ... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam, Caes. B. G. 5, 46 fin. ; 1, 18: neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum, id. ib. 3, 3: militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus, Cic. Att. 5, 20, 5: jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere, id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.: paene oblitus sum, reliquom dicere, Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103: reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit, Suet. Ner. 34: haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis, as for the rest , as for what remains , Cic. Att. 16, 15, 3; so, quod reliquum est, id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 346; cf.: de reliquo quid tibi ego dicam? Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.