rĕ-nuntĭo (rĕnuncĭo), āvi, ātum, 1, v. a.
I To bring or carry back word , to report , give notice , declare , announce.
A In gen. (rare and mostly ante-class.; syn. refero): quid nunc renuntiem abs te responsum, Chreme? Ter. Heaut. 859: hoc alii mihi renuntiant, Plaut. Ps. 1, 5, 6; cf. id. ib. 1, 5, 36: quia nihil a quoquam renuntiabatur, no answer was brought , Suet. Ner. 47: teque ad patrem esse mortuum renuntiem, Plaut. Bacch. 1, 2, 49.—With obj.clause : istaec quae tibi renuntiantur, filium te velle circumducere, Plaut. Ps. 1, 5, 15: quasi non tibi renuntiata sint haec, sic fore, Ter. And. 508: Alexandro regi renuntiatam adeo divitem (insulam), Plin. 6, 31, 36, § 198: is me nunc renuntiare repudium jussit tibi, Plaut. Aul. 4, 10, 54; Ter. Phorm. 677: deliberet renuntietque hodie mihi, Velintne annon, id. Hec. 508: hunc metuebam, ne meae Uxori renuntiaret de pallā, Plaut. Men. 2, 3, 67.— Impers. , Plaut. Aul. 4, 1, 18: posteaquam mihi renuntiatum est de obitu Tulliae filiae tuae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1: tibi renuntiari sic me habere in animo, Cic. Clu. 5, 17.— Absol. : abi et renuntia, Plaut. Bacch. 4, 2, 10; Ter. Heaut. 727: rus abiisse aiebant, nunc domum renuntio, Plaut. Merc. 4, 5, 2: huc, Ter. And. 594: ita mihi renuntiatum est, quibus credo satis, Plaut. Poen. 3, 5, 19; so, renuntiatum est, Ter. And. 501.—
B In partic., publicists’ and jurid. t. t., to state officially , to report , declare , proclaim , announce , etc. (freq. and class.; syn. indico): legati ex auctoritate haec Caesari renuntiant, Intelligere se, etc., Caes. B. C. 1, 35: Volusenus perspectis regionibus ... ad Caesarem revertitur quaeque ibi perspexisset, renuntiat, id. B. G. 4, 21 fin. ; cf. id. ib. 7, 5: Roscius postulata Caesaris renuntiat, id. B. C. 1, 10: Caesari renuntiaverunt, pulverem majorem in eā parte videri, id. B. G. 4, 32: Caesar cognoscit Considium timore perterritum, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, id. ib. 1, 22: si ille vir legationem renuntiare potuisset, had been able to give an account of his mission , Cic. Phil. 9, 1, 1; so, legationem, Liv. 9, 4; 23, 6; 35, 32; 36, 35; 39, 33; Plin. Ep. 4, 9, 20 al.; cf.: haec dicta legatis renuntiataque in consilium, Liv. 29, 3: nunc imperant pullario: ille renuntiat, Cic. Div. 2, 35, 74; cf. Liv. 34, 44: haec cum renuntiata essent, id. 36, 1, 4: renuntiat collegae facturum se quod is censeret, id. 37, 1, 8: tribuni revocaturos se easdem tribus renuntiarunt, id. 45, 36 fin. : hostium numerum, Cic. ad Q. Fr. 3, 2, 2: acta et imperia tua domum ad senatum suum renuntiaverunt, id. Verr. 2, 3, 31, § 73.— Esp. of the official announcement of an election (either by the praeco or the presiding magistrate), to declare or announce elected , to make the return : coepti sunt a praecone renuntiari, quem quaeque tribus fecerint aedilem, Varr. R. R. 3, 17; cf.: cum esset praetor renuntiatus, Cic. Verr. 2, 5, 15, § 38: cum propter dilationem comitiorum ter praetor primus centuriis cunctis renuntiatus sum, id. Imp. Pomp. 1, 2: eo modo sacerdos Climarchias renuntiatus est, id. Verr. 2, 2, 52, § 129: qui (magistratus) priusquam renuntiarentur, Liv. 5, 18 et saep.: aliquem consulem, Cic. Mur. 1, 1; cf. id. de Or. 2, 64, 260: ut hostis renuntiaretur, declared a public enemy , Spart. Jul. 5, 3: dictator comitia consularia habuit aemulumque decoris sui absentem M. Valerium Corvum consulem renuntiavit, Liv. 7, 26; Plin. Pan. 92, 3; Val. Max. 3, 8, ext. 3: renuntiare repudium, v. h. v.—
2 Transf., in gen., to announce , report , declare : assentior vero renuntioque vobis, nihil esse, quod adhuc de re publicā dictum putemus, Cic. Rep. 2, 44, 71.—
C Renuntiare sibi, to report to one’s self , impress on one’s own mind , i. e. reflect , think : qui renuntient sibi, quanta sit humani ingenii vis, quam potens efficiendi, quae velit, represent to themselves , i. e. think , meditate , Quint. 12, 11, 10; cf.: potest et illa res a luctu te prohibere nimio, si tibi ipse renuntiaveris, nihil horum, quae facis, posse subduco, Sen. ad Polyb. 6 (25), 1.—
II ( Re negative or qs. rejecting.) To retract , revoke , recall , refuse; to give up , break off , protest against , disclaim , renounce (good prose): Pa. Ad cenam hercle alio promisi foras. Ge. Jube domi cenam coqui Atque ad illum renuntiari, Plaut. Stich. 4, 2, 19; cf.: renuntiari extemplo amicis, quos in consilium rogaverat, imperavit, Sen. Clem. 1, 9: ego illi ad prandium promisissem, and prandium renuntiassem, id. Suas. 2, 12: incensus hospitium ei renuntiat; domo ejus emigrat, Cic. Verr. 2, 2, 36, § 89: societatem et amicitiam alicui, Liv. 36, 3; so, societatem alicui, id. 38, 31: amicitiam alicui, id. 42, 25, 1; Tac. A. 2, 70; Suet. Calig. 3: renuntiat Habonius illam decisionem tutoribus, Cic. Verr. 2, 1, 54, § 141; cf. id. ib. 1, 6, 16.— Absol. : quid imprudentius publicanis renuntiantibus? Cic. Att. 2, 1, 8: nemo ingemuit, etc.... pedem nemo in illo judicio supplosit, credo, ne Stoicis renuntiaretur, id. de Or. 1, 53: civilibus officiis, Quint. 10, 7, 1; Plin. Ep. 2, 1, 8: vitae, Suet. Galb. 11: foro, id. Rhet. 6: Campaniae, Sen. Q. N. 6, 1, 10: inertiae, Plin. Pan. 59, 2: nuptiis, Tert. ad Uxor. 1, 1: societati, Dig. 17, 19, 65, § 3.