scĭo, īvi, ītum, 4 (old imperf. scibam, Plaut. As. 2, 2, 34; 2, 4, 89; id. Ps. 1, 5, 84; 1, 5, 86; Ter. Heaut. 309; id. Phorm. 582: scibas, Plaut. Aul. 4, 10, 24; id. Ps. 1, 5, 85: scibat, id. Am. prol. 22; Lucr. 5, 934: scibatis, Plaut. Rud. 2, 3, 47: scibant, Lucr. 5, 949; 5, 953; Cat. 68, 85.—Fut. scibo, Plaut. As. 1, 1, 13; id. Most. 4, 3, 5; id. Men. 2, 3, 35; 5, 2, 57; id. Ps. 1, 2, 41; 1, 5, 65; id. Truc. 2, 6, 69; Ter. Eun. 725; id. Ad. 361; 780; id. Hec. 246: scibis, Plaut. Cas. 3, 5, 22; id. Ep. 2, 2, 101; 5, 1, 49; id. Mil. 4, 8, 55; id. Ps. 4, 4, 2; id. Poen. 5, 4, 57; id. Pers. 2, 2, 37; id. Rud. 2, 3, 35; Ter. Eun. 805; id. Heaut. 996: scibit, Cato R. R. 5, 5; Plaut. Ep. 1, 1, 69; 1, 2, 51; id. Mil. 3, 2, 46; Ter. Phorm. 765: scibimus, Plaut. Merc. 5, 4, 57: scibunt, id. Poen. 2, 16.— Perf. sciit, Sen. Contr. 1, 1, 17.—Pass. scibitur, Plaut. Capt. 4, 2, 5: scin' for scisne, id. Am. 1, 1, 200; 2, 2, 39; 5, 1, 30; id. As. 3, 3, 113; id. Aul. 1, 1, 8 et saep.; Ter. Eun. 338; 437; 744; 800 et saep.—Perf. sync. scisti, Ov. A. A. 1, 131; id. F. 4, 527: scirint, Tac. Dial. 33; so, regularly, inf. scisse, e. g. Cic. de Or. 1, 13, 58; cf. Quint. 1, 6, 17), v. a. [root sci-; Gr. κείω (for σκείω), κεάζω, to split, divide; cf.: scisco, plebiscitum, etc., prop. to distinguish, discern].
I Lit.
A In gen., to know , in the widest signif. of the word; to understand; perceive; to have knowledge of or skill in any thing, etc.: plurimā mutatione figuramus, Scio, Non ignoro, et Non me fugit, et Non me praeterit, et Quis nescit? et Nemini dubium est. Sed etiam ex proximo mutuari licet. Nam et intellego et sentio et video saepe idem valent quod scio, Quint. 10, 1, 13 (freq. in all styles and periods; cf. nosco).
α With acc.: aut scire istarum rerum nihil, aut, etiam si maxime sciemus, nec, etc., Cic. Rep. 1, 19, 32: ut vilicus naturam agri novit, dispensator litteras scit, etc., id. ib. 5, 3, 5: quod nec didicerint nec umquam scire curaverint, id. ib. 1, 6, 11: ego omnem rem scio Quemadmodum est, Plaut. Bacch. 3, 3, 69: id equidem ego certo scio, id. ib. 3, 3, 33: quod pro certo sciam, id. ib. 3, 4, 13: Mi. Ubi ipse est? Ch. Nescio. Nihil jam me oportet scire ... nescio etiam id quod scio, id. ib. 4, 6, 21: haec scivisti et me celavisti? id. Pers. 5, 2, 19: is omnes linguas scit: sed dissimulat sciens, Se scire, id. Poen. prol. 112 (cf. supra, litteras, Cic. Rep. 5, 3, 5): comoediam, Titin. ap. Non. 277, 26: bene id opus, id. ib. 3, 21: artem, Hor. Ep. 1, 14, 44: juventutis mores qui sciam, Plaut. Am. 1, 1, 2: remuneremini nos, ac quae scitis, proferatis in me dium: nemo enim omnia potest scire, Varr. R. R. 2, 1, 2; cf.: nec scire fas est omnia, Hor. C. 4, 4, 22: SENATVOSQVE SENTENTIAM VTEI SCIENTES ESETIS, S. C. de Bacch. 23, ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 173: quod scio, omne ex hoc scio, I know all from him , Plaut. Curc. 2, 2, 7: aliquid ex aliquo, id. Capt. 2, 2, 45; id. Most. 3, 2, 58; Cic. Fam. 9, 17, 1; id. Att. 5, 2, 3 al. (v. infra, γ and δ; and cf. in the foll., with de instead of ex ): quod sciam, for aught I know , as far as I know , Plaut. Capt. 1, 2, 70; 2, 2, 15; id. Most. 4, 3, 19; id. Men. 2, 2, 23; 3, 2, 35 al.; Ter. Ad. 641; Cic. Att. 16, 2, 4; Quint. 9, 1, 17; 9, 4, 63 al.; cf.: quantum ego quidem sciam, Quint. 3, 1, 19.— Pass. : quod quom scibitur, per urbem irridebor, Plaut. Capt. 4, 2, 5: ars earum rerum est, quae sciuntur, Cic. de Or. 2, 7, 30: an nihil certum sciri possit, id. ib. 1, 51, 222: id de Marcello aut certe de Postumiā sciri potest, can be learned from Marcellus , etc., id. Att. 12, 22, 2.—
β With inf., or more freq. with object-clause : qui uti sciat, Cic. Rep. 1, 17, 27: si sciret regibus uti, Hor. Ep. 1, 17, 14: antequam declamare sciat, Quint. 2, 1, 3: si docere sciant et velint, id. 10, 5, 19: digredi a re et redire ad propositum suum scierit, id. 9, 2, 4 et saep.: vincere scis, Hannibal, Liv. 22, 51, 4: qui nec ipse consulere nec alteri parere sciat, id. 22, 29, 8: qui tegere liberos sciat, id. 1, 53, 8; 38, 52, 2; Curt. 4, 2, 14: scio, fortunas secundas neglegentiam prendere solere, Cato ap. Fest, s.v. parsi, p. 210: dii sciunt, culpam meam istanc non esse ullam, Plaut. Merc. 3, 4, 41: scio, tibi ita placere, Cic. Rep. 1, 30, 46: quas (leges) scitis exstare, id. ib. 5, 2, 3: scimus L. Atilium appellatum esse sapientem id. Lael. 2, 6: scis, In breve te cogi, Hor. Ep. 1, 20, 7: scire licet, nobis venas et sanguen ... alienigenis ex partibus esse, it is easy to see that , etc., Lucr. 1, 860 (shortly before and after, scilicet); so, scire licet, id. 1, 894; 2, 930; 2, 967; 3, 873 et saep.; Liv. 1, 39, 3; Cels. 1, 1 fin. ; 1, 2; 3, 2 al.—So, in familiar style, imper. scito, be assured , I reply that , remember , etc.: fenestrarum angustias quod reprehendis, scito te Κύρου παιδείαν reprehendere, Cic. Att. 2, 3, 2; 12, 21, 5: scito hoc nos in eo judicio consecutos esse, ut, etc., id. Q. Fr. 2, 4, 1; id. Fam. 1, 9, 24; 5, 20, 7; cf.: istis contumeliis scitote Q. Lollium coactum, etc., id. Verr. 2, 3, 25, § 62; 2, 3, 56, § 129.—Esp., introducing a conclusion, after si , sin , nisi : si venturus es, scito necesse esse te venire, Cic. Fam. 9, 4 init. : sin ista pax perditum hominem restitutura est, hoc animo scito omnis sanos, etc., id. ib. 10, 27, 1: si vos semel finem legis transieritis, scitote vos nullum ceteris in aestimando finem improbitatis reliquisse, id. Verr. 2, 3, 95, § 220; 2, 4, 30, § 68; id. Cat. 2, 10, 23.—Rarely in part. pres. (postAug.; cf. P. a., infra): interrogant an vir daturus sit beneficium ingrato, sciens ingratum esse, Sen. Ben. 4, 26, 1: Laqueo vitam finiit, sciens et in Maximino multum esse roboris, Capitol. in Max. 19: totam hereditatem sciens ad se non pertinere, Gai. Inst. 4, 144.— Impers. : hoc scitis omnes, usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit, Sestium vivere, Cic. Sest. 38, 82.— Pass. , with nom. and inf.: Christus scitur vocis simplicis jussione ambulatum dedisse contractis, Arn. 1, 48.—
γ With a rel.-clause : isti jam sciunt, negotii quid sit, Plaut. Poen. 3, 2, 13: ut sciamus, quid dicamus mox pro testimonio, id. ib. 3, 2, 19: scin' quam iracundus siem? id. Bacch. 4, 2, 12: cuivis facile scitu est, quam fuerim miser, Ter. Hec. 295: cum sciatis, quo quaeque res inclinet, Cic. Rep. 2, 25, 46: Sestium quanti faciam, ipse optime scio, id. Fam. 13, 8, 1: ex tribus istis modis rerum publicarum velim scire quod optimum judices, id. ib. 1, 30, 46: ut eum (hostem) non modo esse, sed etiam, quis et unde sit, scire possimus, id. ib. 2, 3, 6: coqua est haec quidem: Scit muriatica ut maceret, Plaut. Poen. 1, 2, 39; Ter. Hec. 468; Cic. Mur. 9, 22; Hor. C. 3, 4, 42 al.: scire velis, mea cur opuscula lector Laudet, id. Ep. 1, 19, 35; 2, 2, 187: quī scis, an, quae jubeam, sine vi faciat? Ter. Eun. 790; Hor. C. 4, 7, 17; id. A. P. 462; cf. the phrase haud scio an, under an.— Pass. : hinc sciri potuit, Quo studio vitam suam te absente exegerit, Ter. Heaut. 279: scito ... nec, quando futura sint comitia, sciri, Cic. Att. 1, 11, 2.—With indic. in the rel.-clause (ante-class.): Ba. Scio, quid ago. Pi. Et pol ego scio, quid metuo, Plaut. Bacch. 1, 1, 45; cf.: scitin' quid ego vos rogo? id. Men. 5, 9, 92: scis tu, ut confringi vas cito Samium solet, id. Bacch. 2, 2, 24: jam ego ex hoc, ut factum est, scibo, id. Men. 5, 2, 57; instead of which, with subj.: ex me primo prima scires, rem ut gessissem publicam, id. Am. 1, 3, 26: ex hoc scibo quid siet, Ter. Eun. 726; id. Hec. 580.—
δ With de : jam vero de legibus, de bello, de pace ... scisse, Cic. de Or. 1, 13, 58.—
ε Absol. : hi sciunt, qui hic affuerunt, Plaut. Ps. 2, 4, 31: quom videbis, tum scies, id. Bacch. 1, 2, 37: Pi. Quī scire possum? Ch. Nullus plus, id. ib. 2, 2, 13: quem, ut scitis, unice dilexi, Cic. Rep. 2, 1, 1; so, ut scitis, parenthetically, id. ib. 1, 14, 21; 2, 31, 54; 6, 9, 9; id. Lael. 21, 77; cf. scio alone, parenthetically: injurato scio plus credet mihi quam jurato tibi, Plaut. Am. 1, 1, 281: ego abeo: tu jam scio patiere, id. As. 2, 2, 111: quam tu propediem effliges scio, id. ib. 4, 2, 9 et saep.: scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter, Pers. 1, 27: nemo ex me scibit, Ter. Phorm. 765.— Pass. : non opus est dicto ... at scito huic opus est, Ter. Phorm. 1003: plus, quam opus est scito, sciet, id. ib. 584; so, with adv. or adverb.-clause : non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire, Cic. Brut. 37, 140; so, Latine, id. Fin. 2, 4, 13; Liv. 1, 27: luculenter Graece, Cic. Fin. 2, 5, 15: Graece, id. Fam. 9, 22, 3: ubi hanc forma videt honesta virginem, Et fidibus scire, and that she was skilled in music , Ter. Eun. 133 (cf.: docere aliquem fidibus. Cic. Fam. 9, 22, 3: discere fidibus, id. Lael. 8, 26).—
ζ With de : de legibus instituendis, de bello, de pace, etc., Cic. de Or. 1, 13, 58: cum is, qui de omnibus scierit, de Sullā se scire negavit, id. Sull. 13, 39.—
η With non (very rare for nescio; cf.: non scire barbarum jam videtur, nescire dulcius, Cic. Or. 47, 157): quis enim erat qui non sciret studiosiorem Mithridatem fuisse, etc., id. Fl. 25, 59: tam imperitus, ut non sciret, etc., Caes. B. G. 1, 44: quid? non sciunt ipsi viam, domum quā veniant? Ter. Hec. 360; Auct. Her. 4, 27, 37; Treb. ap. Cic. Fam. 12, 16, 3; Sen. Contr. 2, 11, 19.—
b Ellipt.: scin' quomodo? do you know how (I shall serve you)? a threatening phrase in Plaut. Am. 1, 1, 200; id. Aul. 5, 21; id. Rud. 3, 5, 18.—
B In partic., of a woman, to know carnally a man (cf. of a man, cognosco), Treb. Poll. XXX. Tyr. 30.—*
II Transf., publicists’ t. t. for the usual scisco (v. h. v. II.), of the people, to ordain , decree , appoint any thing after knowledge obtained regarding it: ut tribunus plebis rogationem ferret sciretque plebs, uti, etc., Liv. 26, 33, 10 Weissenb. ad loc.; cf.: a scire for asciscere, Tac. Agr. 19; id. H. 4, 80.
XIII —Hence, scĭens , entis, P. a., knowing , i. e.
A Pregn., knowingly , wittingly , purposely , intentionally , etc. (freq. and class.): tu verbis conceptis conjuravisti sciens sciente animo tuo, Scip. Afric. minor ap. Gell. 7, 11, 9: ubi verbis conceptis sciens libenter perjuraris, Plaut. As. 3, 2, 16: amore ardeo et prudens, sciens, Vivus vidensque pereo, Ter. Eun. 72; so (with prudens) Cael. ap. Cic. Att. 10, 9, A, 5; Suet. Ner. 2 fin. : equidem plus hodie boni Feci imprudens, quam sciens ante hunc diem umquam, Ter. Hec. 880; so (opp. imprudens) id. Phorm. 660; Cic. Planc. 16, 41; (opp. insciens) id. Balb. 5, 13: habebit igitur te sciente et vidente curia senatorem, etc., id. Clu. 46, 129: an ille me tentat sciens? Plaut. Am. 2, 2, 29; id. Bacch. 3, 6, 40; id. Ps. 1, 1, 90; id. Poen. prol. 112; Ter. Eun. 641; id. Heaut. 1050 al.: heia vero, inquit, geram morem vobis et me oblinam sciens, Cic. Rep. 3, 5, 8 et saep.—So the formula: si sciens fallo; v. fallo.—
B Knowing , understanding , acquainted with , skilled , versed , or expert in any thing (class.).
α Absol. : id ego jam nunc tibi renuntio, ut sis sciens, Ter. And. 508: quod me non scientem feceris, Plaut. As. 1, 1, 34; Ter. Heaut. 873: vites pampinari: sed a sciente, Varr. R. R. 1, 31, 1: quis igitur hoc homine scientior umquam fuit? Cic. Imp. Pomp. 10, 28: scientior venefica, Hor. Epod. 5, 72: quae (navis) scientissimo gubernatore utitur, Cic. Inv. 1, 34, 58.— Sup. : sit oportet idem scientissimus, Col. 11, 1.—
β With gen.: dominum scientem esse oportet earum rerum, quae, etc., Varr. R. R. 3, 3, 1: locorum, Sall. J. 97, 3: pugnae, Hor. C. 1, 15, 24: citharae, id. ib. 3, 9, 10: Latinae linguae, Tac. A. 2, 13: juris, id. ib. 3, 70; 6, 26 et saep.— Sup. : M. Scaurus, vir regendae rei publicae scientissimus, Cic. de Or. 1, 49, 214; Vulg. 2 Par. 2, 13.—*
γ Poet., with inf.: quamvis non alius flectere equum sciens, Hor. C. 3, 7, 25.—Adv.: scĭenter (acc. to B.), knowingly , understandingly , wisely , skilfully , expertly , etc.: scienter et perite et ornate dicere, Cic. de Or. 2, 2, 5: uti (with modice), id. ib. 1, 29, 132; id. Off. 2, 5, 18: sese distribuunt in duas partes, Caes. B. C. 1, 55.— Comp. : neminem in eo genere scientius versatum Isocrate, Cic. Or. 52, 175; Caes. B. G. 7, 22.— Sup. : coepit rationem hujus operis (sphaerae) scientissime Gallus exponere, Cic. Rep. 1, 14, 22; id. Div. 1, 41, 92.