sĕpulcrum (less correctly sĕpulchrum; cf. Charis. p. 56 P.), i, n. [sepelio; cf. fulcrum, from fulcio; lavacrum, from lavo, etc.].
I Lit., a burial-place , grave , tomb , sepulchre (cf.: monumentum, tumulus): sepulcri appellatione omnem sepulturae locum contineri existimandum est, Dig. 47, 12 (De sepulcro violato), 3, § 2: sepulcrum est ubi corpus ossave hominis condita sunt, ib. 11, 7, 2; cf. Fest. p. 339 Müll; Edict. Praet. ap. Dig. l. l.: qui sepulcrum violat, facit, quo quis minus sepultus sit, ib. 7: siti dicuntur hi, qui conditi sunt: nec tamen eorum ante sepulcrum est, quam justa facta et corpus ingestum est, Cic. Leg. 2, 22, 57: duae sunt leges de sepulcris, id. ib. 2, 24, 61: neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Ubi corpus requiescat malis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.): (Ennius) in sepulcro Scipionum putatur esse constitutus ex marmore, Cic. Arch. 9, 22; cf.: cui (Africano) super Carthaginem Virtus sepulcrum condidit, Hor. Epod. 9, 26: in summo sepulcro (Archimedis) sphaeram esse positam cum cylindro, etc., Cic. Tusc. 5, 23, 64: sepulcri Mitte supervacuos honores, Hor. C. 2, 20, 23: monumento sepulcri donatus est, Nep. Dion, 10.—So in sing., Plaut. Ep. 2, 1, 7; id. Bacch. 3, 4, 21; id. Mil. 2, 4, 19: terra rerum commune sepulcrum, Lucr. 5, 259; Cic. Rosc. Am. 9, 24; id. Leg. 2, 25, 62; Verg. A. 2, 542; 2, 646; 3, 67; 4, 29; Hor. S. 2, 3, 84; 2, 5, 104.— Plur. , Cic. Leg. 2, 22, 55; id. Tusc. 1, 12, 27; 1, 14, 31; Verg. E. 8, 98; id. G. 1, 497; Hor. Epod. 17, 47: sepulcra legens, while reading the sepulchres , i. e. the inscriptions on them , Cic. Sen. 7, 21: magnae moles sepulcrorum, Sen. Brev. Vit. 20, 5.—
B Esp., a place where a corpse is burned (cf. sepelio): funus interim procedit: ad sepulcrum venimus, Ter. And. 128; cf.: aram sepulcri (i. e. rogus), Congerere, Verg. A. 6, 177: alta sepulcri ara, Sil. 15, 387.—Comically: clam uxorem ubi sepulcrum habeamus et hunc comburamus diem, etc., we may dig a grave for the day (v. comburo fin. ), Plaut. Men. 1, 2, 43 sq.—Likewise, jestingly, of an old man: ex hoc sepulcro vetere viginti minas Effodiam ego hodie, Plaut. Ps. 1, 4, 19.—
II Transf., grave , tomb , etc. (poet.); of a vulture's maw: (vultur) Heu quam crudeli condebat membra (hominis) sepulcro, Enn. ap. Prisc. p. 683 P (Ann. v. 142 Vahl.).—Of Troy: Troja nefas, commune sepulcrum Europae Asiaeque, Cat. 68, 89.—Of the dead: gratum mutis sepulcris, Cat. 96, 1: placatis sepulcris, Ov. F. 2, 33.