sero

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

sĕro, sēvi, sătum, 3, v. a. [for seso, root sa-; Gr. σάω, σήθω, to sift], to sow, plant (freq. and class.; syn.: planto, semino, consero).

I Lit., with acc., either of the plant, seed, etc., sown, or of the land cultivated: ubi tempus erit, effodito seritoque recte ... Quae diligentius seri voles, in calicibus seri oportet, Cato R. R. 133, 2: serendum viciam, lentem, cicerculam, etc., Varr. R. R. 1, 32, 2: oleam et vitem, Cic. Rep. 3, 9, 16: frumenta, Caes. B. G. 5, 14: ut tantum decumae sit, quantum severis: hoc est, ut quot jugera sint sata, totidem medimna decumae debeantur, Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112: agri molliti et oblimati ad serendum, id. N. D. 2, 52, 130: serit arbores, quae alteri saeculo prosint, Caecil. ap. Cic. Tusc. 1, 14, 31; Cic. Sen. 7, 24; 17, 59: nullam sacrā vite prius severis arborem, Hor. C. 1, 18, 1; cf. id. ib. 3, 10, 6: semina, Verg. G. 1, 193: surculos, Auct. ap. Cic. de Or. 2, 69, 278: aliquid in inculto et derelicto solo, Cic. Brut. 4, 16: iste serendus ager, Ov. A. A. 2, 668: sulcos, Tib. 2, 3, 70: vera ratio serendi, Plin. 18, 25, 60, § 224.—Freq. in part. perf. : multa erant inter eum locum manu sata, Caes. B. C. 3, 44: saepe satas alio vidi traducere messes, Verg. E. 8, 99; id. G. 3, 176.—Hence, subst.: săta , ōrum, n., standing corn , crops , Verg. E. 3, 82; id. G. 1, 325; id. A. 2, 306; 12, 454; Ov. M. 1, 286; Plin. 16, 25, 39, § 94; Pall. 1, 43.—Prov.: mihi istic nec seritur nec metitur, i. e. I have no benefit from it , it's nothing to me , Plaut. Ep. 2, 2, 80.—

B Transf., of persons, to beget , bring forth , produce; only in part. perf. in pass. sense, begotten , sprung forth , born , etc.: Tertullae nollem abortum: tam enim Cassii sunt jam quam Bruti serendi, Cic. Att. 14, 20, 2; id. Leg. 1, 8, 24: non temere nec fortuito sati et creati sumus, id. Tusc. 1, 49, 118; cf. id. ib. 1, 25, 60; id. Univ. 12, 35: hic satus ad pacem, Prop. 3, 9, 19.—With ex : ex Tantalo ortus Pelops, ex Pelope autem satus Atreus, Poët. ap. Quint. 9, 3, 57.— With de : Ilia cum Lauso de Numitore sati, Ov. F. 4, 54.—With ab : largo satos Curetas ab imbri, Ov. M. 4, 282.—With simple abl. (so most freq.): Camertem Magnanimo Volscente satum, Verg. A. 10, 562: sole satus Phaëthon, Ov. M. 1, 751: sata Tiresiā Manto, id. ib. 6, 157 et saep.: sate sanguine divum, sprung from , Verg. A. 6, 125: non sanguine humano sed stirpe divinā satum se esse, Liv. 38, 58, 7: o sate gente deum, Verg. A. 8, 36: matre satos unā, Ov. M. 5, 141; so, matre, id. F. 3, 799; Nereide, id. M. 12, 93; cf.: Bacchum vocant satumque iterum solumque bimatrem, id. ib. 4, 12.— Hence, satus (sata) aliquo, for a son (or daughter ) of any one: satus Anchisa, i. e. Aeneas , Verg. A. 5, 244; 5, 424; 6, 331; 7, 152: Hammone satus, i. e. Iarbas , id. ib. 4, 198: satae Peliā, Ov. M. 7, 322: sati Curibus, sprung from , natives of Cures , id. ib. 14, 778.—

II Trop., to sow the seeds of any thing, to found , establish , to scatter , disseminate , propagate , produce , to cause , occasion , excite , etc.: leges, instituta, rem publicam, Cic. Tusc. 1, 14, 31: diuturnam rem publicam, to found , establish , id. Rep. 2, 3, 5: mores, id. Leg. 1, 6, 20: aere vulnera vasta serebant, scattered , Lucr. 5, 1290; so, vulnera pugnantis tergo, Sil. 5, 235: lites, Plaut. Poen. 3, 2, 10: negotium, id. Most. 5, 1, 51; cf.: (Hamilcar) Romanum sevit puerili in pectore bellum, Sil. 1, 80: civiles discordias, Liv. 3, 40, 10: causam discordiarum, Suet. Calig. 26: crimina in senatum apud infimae plebis homines, Liv. 24, 23 fin. : invidiam in alios, Tac. H. 2, 86: rumores, Verg. A. 12, 228; Curt. 8, 9, 1: opinionem, Just. 8, 3, 8: sibi causas sollicitudinum, Sen. Ep. 104, 12.

Related Words