sŏlĕo, ĭtus, 2 (pres. solinunt, for solent, acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162 Müll.; perf. solui, Cato and Enn. acc. to Varr. L. L. 9, § 107: soluerint, Cael. ap. Non. 509, 2: soluerat, Sall. Fragm. ap. Prisc. p. 872 P.; or H. 2, 55 Dietsch; no fut., v. Neue, Formenl. 2, 591; 609), v. n. [cf. suesco].
I In gen., to use , be wont , be accustomed (cf. assuesco).
α With inf. (so most freq.); act. : qui mentiri solet, pejerare consuevit, Cic. Rosc. Com. 16, 46: ruri crebro esse soleo, Ter. Hec. 215: nihil ego in occulto agere soleo, Plaut. Trin. 3, 2, 86: hi (servi) solent esse eris utibiles, id. Most. 4, 1, 2; id. Capt. 3, 1, 23: nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt, Enn. ap. Fest. p. 317 Müll. (Ann. v. 109 Vahl.): quaerunt in scirpo, soliti quod dicere, nodum, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Sat. v. 46 Vahl.): qui (paterā) Pterela potitare rex solitus est, Plaut. Am. 1, 1, 105; 1, 1, 263: quā (consuetudine) solitus sum uti, Cic. de Or. 1, 30, 135: soliti prandere, Hor. S. 2, 3, 245: (cum Thucydides), id quod optimo cuique Athenis accidere solitum est, in exsilium pulsus esset, Cic. de Or. 2, 13, 56 et saep.; often solitus eram = solebam, Sall. C. 50, 1; id. J. 4, 7; Liv. 38, 1, 7 al.—
β With inf. pass. : majore operā ibi serviles nuptiae, quam liberales etiam, curari solent, Plaut. Cas. prol. 74: verum illud verbum est, vulgo quod dici solet, Ter. And. 426; cf. id. Heaut. 520: unde videri Danaum solitae naves, Verg. A. 2, 462: ad haec illa dici solent, Cic. Rep. 3, 16, 26: permirum mihi videri solet, id. ib. 5, 5, 7: si (domus) alio domino solita est frequentari, id. Off. 1, 39, 139: quod spernerentur ab iis a quibus essent coli soliti, id. Sen. 3, 7: ut solet fieri, Curt. 3, 8, 20; 4, 3, 7: ut fieri solet, Lact. 1, 15, 2 et saep.—
γ Without inf.: cave tu idem faxis, alii quod servi solent, Plaut. As. 2, 1, 8: me dico ire, quo saturi solent, id. Curc. 2, 3, 83: artior, quam solebat, somnus complexus est, Cic. Rep. 6, 10, 10: Pl. Nugas garris. Cu. Soleo, Plaut. Curc. 5, 2, 6: ita ego soleo, id. Men. 1, 2, 31: sic soleo, Ter. Ad. 923; cf. id. Eun. 279: eodem pacto ut comici servi solent, Coniciam in collum pallium, Plaut. Capt. 4, 1, 11: credo jam, ut solet, Jurgabit, Ter. Ad. 79: agedum, ut soles, id. Phorm. 784; cf.: ut solitus es, Plaut. Trin. 3, 2, 25: cum audissem Antiochum, ut solebam, Cic. Fin. 5, 1, 1: quod plerumque in atroci negotio solet, Sall. C. 29, 2: quod prava ambitio solet, id. J. 96, 3: ut solebat, Amm. 16, 11, 15: cum quaedam in collibus, ut solet, controversia pastorum esset orta, Cic. Clu. 59, 161; Sall. J. 15, 5; 25, 3; Curt. 4, 1, 24.—So often with Plautus in the part. pres.: Di. Mala femina es. As. Solens sum: ea est disciplina, that's my way , Plaut. Truc. 1, 2, 29; cf. id. Am. 1, 1, 43: lubens fecero et solens, id. Cas. 5, 1, 14: ego abscessi solens Paulum ab illis, id. Ep. 2, 2, 53.—
II In partic., to have intercourse with, in mal. part. (rare): viris cum suis praedicant nos solere; Suas pellices esse aiunt, Plaut. Cist. 1, 1, 38; Cat. 113, 1.
VI —Hence, sŏlĭtus , a, um, P. a., in a passive sense (which one is used to, or which usually happens), wonted , accustomed , usual , habitual , ordinary (freq. since the Aug. per.; not in Cic. or Caes.; cf. consuetus); absol. : solito membra levare toro, Tib. 1, 1, 44: ad solitum rusticus ibit opus, Ov. F. 4, 168: cunctantibus solita insolitaque alimenta deerant, Tac. H. 4, 60: chori, Prop. 1, 20, 46: locus, Ov. M. 4, 83: torus, Tib. 1, 1, 44: ars, id. 1, 9, 66: artes, Ov. M. 11, 242: virtus, Verg. A. 11, 415: mos, Ov. H. 21, 127; id. P. 3, 1, 165: honores, Tac. A. 3, 5: inertia Germanorum, id. G. 45: exercitationes, Suet. Tib. 13 et saep.—With dat.: armamenta Liburnicis solita, Tac. H. 5, 23; cf. in the foll. —Hence, subst.: sŏlĭtum , i, n., the customary , what is usual : hostibus gratiam habendam, quod solitum quicquam liberae civitatis fieret (opp. res desueta), a usual thing in a free state , Liv. 3, 38, 9: proinde tona eloquio, solitum tibi! according to your custom , Verg. A. 11, 383: ultra solitum, Tac. A. 4, 64, 1.—In plur.: parentum neces aliaque solita regibus ausi, Tac. H. 5, 8 fin. ; cf.: praeter solita vitiosis magistratibus, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 23: si quando aliquid ex solito variaret, Vell. 2, 41, 3: nescio quā praeter solitum dulcedine laeti, Verg. G. 1, 412; so, praeter solitum, Hor. C. 1, 6, 20: supra solitum, Sen. Ben. 6, 36, 1; and esp. freq. with a comparative in the abl. comp. solito: solito formosior Aesone natus, more than usually handsome , Ov. M. 7, 84; so, solito uberior, id. ib. 9, 105: blandior, id. A. A. 2, 411: exactior, Suet. Tib. 18: frequentiores, id. ib. 37: velocius, Ov. M. 14, 388: citius, id. F. 5, 547: plus, id. H. 15, 47; Liv. 24, 9: magis, id. 25, 7.