transeo

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

trans-ĕo, īvi or ĭi, ĭtum, īre (perf. -ivit, Sen. Ben. 1, 13, 3; fut. -iet, Tib. 1, 4, 27; Sen. Q. N. 3, 10, 4; Lact. 4, 18, 3), v. n. and a., to go over or across, to cross over, pass over, pass by, pass (syn. transgredior).

I Lit.

A In gen.

α Neutr. : ego ad vos eum jussero transire, Plaut. Ep. 5, 1, 51: per hortum ad amicam, id. Stich. 3, 1, 36: ad uxorem, id. Casin. 3, 4, 24; Ter. Phorm. 719: ad te, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 1: ad forum, Ter. Phorm. 921: ne Germani e suis finibus in Helvetiorum fines transirent, Caes. B. G. 1, 28: in agrum Noricum, id. ib. 1, 5: in Britanniam, id. ib. 4, 30: per eorum corpora transire conantes repulerunt, id. ib. 2, 10: per media castra, Sall. J. 107, 5: per illud (iter, i. e. vocis) Murmure blanditiae minimo transire solebant, Ov. M. 4, 70: obsides ut inter sese dent, perficit; Helvetii, ut sine maleficio et injuriā transeant, Caes. B. G. 1, 9; Liv. 10, 46, 3: Mosa in Rhenum transit, Caes. B. G. 4, 10: caseum per cribrum facito transeat in mortarium, Cato R. R. 76, 3: odor foliorum transit in vestes, Plin. 12, 3, 7, § 15: ficus ad nos ex aliis transire gentibus, id. 15, 18, 19, § 69. —

β Act. : campos pedibus transire videmur, Lucr. 4, 459: Taurum, Cic. Fam. 3, 8, 5: Taurus transiri non potest, id. Att. 5, 21, 14: Apenninum, id. Fam. 11, 10, 4; Liv. 5, 33, 2; 5, 33, 4 sq.; 21, 38, 6; 26, 12, 14; 21, 58, 3: paulatim Germanos consuescere Rhenum transire, Caes. B. G. 1, 33: flumen, id. ib. 1, 12; 1, 13: Euphratem, Cic. Fin. 3, 22, 75: maria, id. Or. 42, 146; id. Pis. 24, 57; Hor. A. P. 345: paludem, Hirt. B. G. 8, 10: forum, Hor. Ep. 1, 6, 59: equum cursu, to pass by , Verg. A. 11, 719: omnes mensas transiit, Plaut. Curc. 5, 3, 4: quem (serpentem) rota transiit, ran over , Verg. A. 5, 274: anulis medios articulos (digitorum) non transeuntibus, Quint. 11, 3, 142: Domitii filius transiit Formias, passed through Formiae , Cic. Att. 9, 3, 1.—In pass. : Rhodanus nonnullis locis vado transitur, is crossed by a ford , is fordable , Caes. B. G. 1, 6; cf.: flumen uno omnino loco pedibus transiri potest, id. ib. 5, 18; 2, 10; 7, 55; Hirt. B. G. 8, 27; Liv. 21, 43, 4; Plin. 29, 4, 27, § 89: totus transibitur orbis, Manil. 4, 398.—

B In partic.

1 To go over to a party or side (cf. transfugio): ne deserat me atque ad hostes transeat, Plaut. Ps. 4, 3, 10: ad adversarios transeas? Cic. Verr. 2, 1, 15, § 40: ad Pompeium transierunt, Caes. B. C. 3, 60: transit cohors ad eum, id. ib. 1, 60: a Patribus ad plebem, Liv. 4, 16, 3: cum iis pugnare ad quos transierant, Nep. Dat. 6, 6: ad Q. Sextii philosophi sectam, Suet. Gram. 18. — Absol. : nec manere nec transire aperte ausus, Liv. 1, 27, 5: ut nulla ante Britanniae nova pars illacessita transierit, Tac. Agr. 20.—

2 To go or pass over into any thing by transformation, to be changed or transformed into a thing (poet. and in postAug. prose): ille in humum saxumque undamque trabemque fallaciter transit, Ov. M. 11, 643: in plures figuras, id. ib. 8, 730: humana in corpora, id. ib. 15, 167: in aestatem post ver, id. ib. 15, 206: aqua mulsa longā vetustate transit in vinum, Plin. 22, 24, 52, § 112; 9, 41, 65, § 139; 25, 9, 57, § 103; 37, 6, 23, § 87.—

3 Of food. to pass through , pass off : cibi qui difficillime transeant sumpti, Varr. R. R. 2, 11, 3; so, cibi, Plin. 11, 37, 79, § 202: vinum tenue per urinam, id. 23, 1, 22, § 39.—

4 To pierce , transfix (very rare): ilia cornipedis surrectā cuspide transit, Sil. 10, 253.—

II Trop.

A In gen.

1 Neutr. (very rare): quod quaedam animalis intellegentia per omnia ea permanet et transeat, runs through , pervades , Cic. Ac. 2 ( Luc. ), 37, 119: utinam ista saevitia inter peregrina exempla mansisset, nec in Romanos mores transisset, Sen. Ira, 3, 18, 1.— Impers. pass. : cujus (ordinis) similitudine perspectā in formarum specie ac dignitate transitum est et ad honestatem dictorum atque factorum, Cic. Fin. 2, 14, 47.— More freq.,

2 Act. : ii sine dubio finem et modum transeunt, go beyond , overstep , transgress , Cic. Off. 1, 29, 102; so, modum, id. Tusc. 4, 17, 40: finem aequitatis et legis in judicando, id. Verr. 2, 3, 95, § 220: fines verecundiae, id. Fam. 5, 12, 3: aliquid silentio, to pass over , pass by , id. Att. 2, 19, 3; Quint. 2, 3, 1; 5, 12, 23; nil transit amantes, i. e. escapes , Stat. Th. 2, 335; so, ita compositi sumus ut nos cottidiana, etiamsi admiratione digna sunt, transeant, Sen. Q. N. 7, 1, 1.—

B In partic.

1 To go or pass over to another opinion: in sententiam alicujus, Liv. 34, 34, 1: senatus frequens in alia omnia transiit, Hirt. B. G. 8, 53: transierunt illuc, ut ratio esset ejus habenda, qui neque exercitum neque provincias traderet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 2.—

2 To pass over , be changed into any thing: quomodo quire et ruere vel in praeterita patiendi modo, vel in participia transibunt? Quint. 1, 6, 26: in eam (vocalem sequentem) transire possit (M), id. 9, 4, 40; 1, 4, 29: frequens imitatio transit in mores, id. 1, 11, 3: jactantur cuncta et in contrarium transeunt jubente fortunā, Sen. Ep. 99, 9: in vinum transire, Plin. 22, 24, 52, § 112; Sen. Ep. 114, 24; 84, 6; 85, 15.—

3 To overpass , surpass , excel : qui hoc agit, ut prior sit, forsitan, etiamsi non transierit, aequabit, Quint. 10, 2, 10: verum ut transeundi spes non sit, magna tamen est dignitas subsequendi, id. 12, 11, 28: Pompeium transire paras, Luc. 2, 565: monumenta transibit nostra juventus, id. 4, 499.—

4 In speaking.

a To pass over to another subject: ad partitionem transeamus, Cic. Inv. 1, 21, 30: ad alias (quaestiones), Quint. 7, 1, 18: hinc ad rationem sermonis conjuncti, id. 8, 3, 40: protinus ad dispositionem, id. 6, 5, 1: ad responsum partis alterius, id. 7, 1, 6: ad rhetoris officia (proximus liber), id. 1, 12, 19: consumptis precibus violentam transit in iram, Ov. M. 8, 106: inde in syllabas cura transibit, Quint. 1, 4, 17.— Impers. pass. : seminarii curam ante convenit dici, quam transeatur ad alia genera, Plin. 17, 10, 13, § 68: transeatur ad alteram contionem, Liv. 45, 37, 11. —

b To go quickly or briefly through a subject (syn. transcurro): sed in animo est leviter transire ac tantummodo perstringere unamquamque rem, to touch lightly upon , Cic. Rosc. Am. 32, 91: sperare et ea quae premant et ea quae inpendeant me facile transiturum, id. Fam. 9, 1, 2: eos (libros) omnes duabus proximis noctibus cursim transeo, Gell. 9, 4, 5: brevi auditu quamvis magna transibat, Tac. H. 2, 59.—

c To pass over , pass by , leave untouched (so freq. first in post-Aug. prose; syn. praetermitto): malueram, quod erat susceptum ab illis, silentio transiri, Cic. Att. 2, 19, 3: ex quo tu quae digna sunt, selige, multa transi, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 4: ut alii transeunt quaedam imputantque quod transeant: sic ego nihil praetereo, etc., Plin. Ep. 8, 21, 4: Neronem enim transeo, id. ib. 5, 3, 6; so, Protagoran transeo, Quint. 3, 4, 10; cf. id. 10, 1, 57; 12, 1, 22; 12, 10, 22: sed hoc transeo, id. 12, 2, 4: ut ne id quidem transeam, id. 11, 3, 131: transeamus id quoque, quod, etc., id. 1, 10, 17: ut transeam, quemadmodum vulgo imperiti loquantur, id. 1, 6, 45: lacrimas alicujus, Stat. S. 5 praef.—In pass. : nec a nobis neglegenter locus iste transibitur, Quint. 2, 4, 17: illa quoque minora non sunt transeunda, id. 10, 3, 31; 10, 2, 3: levia haec et transeunda, Plin. Ep. 8, 6, 5: transita signa, Manil. 2, 486.—

5 Of time, to pass by , elapse.

a Neutr. : cum legis dies transierit, Cic. Att. 7, 7, 6: dies hibernorum complures, Caes. B. G. 3, 2: multi jam menses, id. B. C. 3, 25: quinquennium, Dig. 7, 1, 37: tran et aetas; Quam cito! Tib. 1, 4, 27: menses transeunt, Phaedr. 5, 7, 11. —

b Act. , to pass , spend : ne vitam silentio transeant, pass through , spend , Sall. C. 1, 1; so, vitam, id. ib. 2, 8 Kritz N. cr. : ipsum tribunatūs annum quiete et otio, Tac. Agr. 6 fin. : hiemem (securi), Sen. Ep. 90, 15: spatium juventae, to pass beyond , Ov. M. 15, 226.—

6 To pass away , cease : precarium seni imperium et brevi transiturum, Tac. H. 1, 52 fin. : fortuna imperii transit, id. ib. 3, 49: mutatam auctoritatem (unguenti) et saepius transisse gloriam, Plin. 13, 1, 2, § 4: quidquid irarum fuit, transierit, Sen. Thyest. 398: caelum et terra, Vulg. Matt. 5, 18; id. 2 Pet. 3, 10; id. 1 Joan. 2, 17.

XXVI —Hence, transĕunter , adv. (acc. to transeo, II. B. 4. b.), in passing , cursorily (late Lat.): commemorata quaestio, Aug. Civ. Dei, 15, 23: discussā indiciorum fide, Amm. 28, 1, 14.

Related Words

  • transeo

    trāns-eō iī (rarely īvī; fut.trānsiet, Tb.; futperf. trānsierītis, O.), itus, īre, to go over, go a...

    An Elementary Latin Dictionary