vŏco, āvi, ātum (inf. vocarier, Plaut. Capt. 5, 4, 27), 1, v. a. and n. [Sanscr. vak-, to say; Gr. root ϝεπ·, in ἔπος, word; εἶπον, said], to call; to call upon, summon, invoke; to call together, convoke, etc. (cf.: appello, compello).
I Lit.
A In gen.: (patrem) blandā voce vocabam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 51 Vahl.): quis vocat? quis nominat me? Plaut. Curc. 2, 3, 25: He. Vin' vocem huc ad te (patrem)? Ly. Voca, id. Capt. 2, 2, 110: Trebonius magnam jumentorum atque hominum multitudinem ex omni provinciā vocat, Caes. B. C. 2, 1: Dumnorigem ad se vocat, id. B. G. 1, 20: populum Romanum ad arma, id. B. C. 1, 7: milites ad concilium classico ad tribunos, Liv. 5, 47, 7: aliquem in contionem, Cic. Ac. 2 ( Luc. ), 47, 144; for which, contionem, Tac. A. 1, 29: concilium, Verg. A. 10, 2; 6, 433; Ov. M. 1, 167: patribus vocatis, Verg. A. 5, 758: ipse vocat pugnas, id. ib. 7, 614: fertur haec moriens pueris dixisse vocatis, Hor. S. 2, 3, 170.— With dat. (post-Aug. and rare): populumque ac senatum auxilio vocare, Tac. A. 4, 67 fin. ; 12, 45.— Absol. : in senatum vocare (sc. patres), Liv. 23, 32, 3; 36, 21, 7.— Impers. : in contionem vocari placuit, Liv. 24, 28, 1: cum in senatum vocari jussissent, id. 2, 55, 10.—Poet.: tum cornix plenā pluviam vocat improba voce, i. e. announces , Verg. G. 1, 388; so, ventos aurasque, Lucr. 5, 1086: voce vocans Hecaten caeloque Ereboque potentem, invoking , Verg. A. 6, 247: patrios Voce deos, id. A. 4, 680; 12, 638; Tib. 2, 1, 83; Just. 38, 7, 8: ventis vocatis, Verg. A. 3, 253: numina magna, id. ib. 3, 264; 12, 181: auxilio deos, id. ib. 5, 686: divos in vota, id. ib. 5, 234; 7, 471: vos (deos) in verba, as witnesses , Ov. F. 5, 527: quem vocet divum populus, Hor. C. 1, 2, 25; cf. id. ib. 1, 14, 10; 1, 30, 2; 3, 22, 3; id. Epod. 5, 5: votis imbrem, to call down , Verg. G. 1, 157.—Poet. with inf.: hic (Charon) levare functum Pauperem laboribus Vocatus atque non vocatus audit, Hor. C. 2, 18, 40.—
B In partic.
1 To cite , summon into court, before a magistrate (syn. cito): in jus vocas: sequitur, Cic. Quint. 19, 61: tribuni etiam consulem in rostra vocari jusserunt, Varr. ap. Gell. 13, 12, 6.—
2 To bid , invite one as a guest, to dinner, etc. (syn. invito): Pa. Solus cenabo domi? Ge. Non enim solus: me vocato, Plaut. Stich. 4, 2, 20: si quis esum me vocat, id. ib. 1, 3, 28: aliquem ad cenam, Ter. And. 453; Cic. Att. 6, 3, 9: vulgo ad prandium, id. Mur. 34, 72: domum suam istum non fere quisquam vocabat, id. Rosc. Am. 18, 52: nos parasiti, quos numquam quisquam neque vocat neque invocat, Plaut. Capt. 1, 1, 7: convivam, id. As. 4, 1, 23: spatium apparandis nuptiis, vocandi, sacrificandi dabitur paululum, Ter. Phorm. 702: Ge. Cenabis apud me. Ep. Vocata est opera nunc quidem, i. e. I have been already invited , I have an engagement , Plaut. Stich. 3, 2, 18; so, too, bene vocas! verum vocata res est, id. Curc. 4, 4, 7: bene vocas; tum gratia'st, id. Men. 2, 3, 36 Brix ad loc.—
3 In gen., to call , invite , exhort , summon , urge , stimulate , etc.: quod me ad vitam vocas, Cic. Att. 3, 7, 2: haec nisi vides expediri, quam in spem me vocas? id. ib. 3, 15, 6: quarum rerum spe ad laudem me vocasti, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2.—
b Of inanimate or abstract subjects, to invite , call , summon , incite , arouse : quo cujusque cibus vocat atque invitat aventes, Lucr. 5, 524: lenis crepitans vocat Auster in altum, Verg. A. 3, 70; cf.: quāque vo. cant fluctus, Ov. R. Am. 532: Carthaginienses fessos nox imberque ad necessariam quietem vocabat, Liv. 28, 15, 12: me ad studium (feriae), Phaedr. 3, prol. 9: quocumque vocasset defectionis ab Romanis spes, Liv. 24, 36, 9; cf.: arrogantiā offensas vo care, to provoke or excite hostility , Tac. H. 4, 80.— Pass. : cum ipso anni tempore ad gerendum bellum vocaretur, Caes. B. G. 7, 32. —Poet., with inf.: sedare sitim fluvii fontesque vocabant, Lucr. 5, 945.—
4 To challenge : centuriones ... nutu vocibusque hostes, si introire vellent, vocare coeperunt, Caes. B. G. 5, 43: cum hinc Aetoli, haud dubie hostes, vocarent ad bellum, Liv. 34, 43, 5: vocare hostem et vulnera mereri, Tac. G. 14; Verg. G. 3, 194; 4, 76; id. A. 11, 375; 11, 442; Sil. 14, 199; Stat. Th. 6, 747; cf. Verg. A. 6, 172; 4, 223 Heyne ad loc.—
5 To call by name, to name , denominate (freq. and class.; syn. nomino): certabant urbem Romam Remoramne vocarent, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48. 107 (Ann. v. 85 Vahl.): quem Graeci vocant Aërem, id. ap. Varr. L. L. 5, § 65 Müll. (Epicharm. v. 8 Vahl.): cum penes unum est omnium summa rerum, regen illum unum vocamus, Cic. Rep. 1, 26, 42: comprehensio, quam κατάληψιν illi vocant, id. Ac. 2 ( Luc. ), 6, 17: urbem ex Antiochi patris nomine Antiochiam vocavit, Just. 15, 4, 8: ad Spelaeum, quod vocant, biduum moratus, Liv. 45, 33, 8: me miserum vocares, Hor. Ep. 1, 7, 92: non possidentem multa vocaveris Recte beatum, id. C. 4, 9, 45.— With de , to call after , to name after : lapis, quem Magneta vocant patrio de nomine Graeci, Lucr. 6, 908: patrioque vocant de nomine mensem, Ov. F. 3, 77.— Pass. : ego vocor Lyconides, Plaut. Aul. 4, 10, 49: De. Quī vocare? Ge. Geta, Ter. Ad. 891: jam lepidus vocor, id. ib. 911; id. Eun. 264: a se visum esse in eo colle Romulum, qui nunc Quirinalis vocatur ... se deum esse et Quirinum vocari, Cic. Rep. 2, 10, 20: syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus, Hor. A. P. 251: patiens vocari Caesaris ultor, id. C. 1, 2, 43: sive tu Lucina probas vocari, id. C. S. 15.—With de , to be named for , etc.: Taurini vocantur de fluvio qui propter fuit, Cat. Orig. 3, fr. 1: ludi, qui de nomine Augusti fastis additi, Augustales vocarentur, Tac. A. 1, 15.—
6 In eccl. Lat., to call to a knowledge of the gospel , Vulg. 1 Cor. 1, 2; id. Gal. 1, 6; id. 1 Thess. 2, 12.—
II Transf., to call , i. e. to bring , draw , put , set , place in some position or condition: ne me apud milites in invidiam voces, Cic. Phil. 2, 24, 59: aliquem in odium aut invidiam, id. Off. 1, 25, 86: cujusdam familia in suspitionem est vocata conjurationis, id. Verr. 2, 5, 4, § 10: aliquem in luctum, id. Att. 3, 7, 2: in partem (hereditatis) mulieres vocatae sunt, succeeded to a share , id. Caecin. 4, 12; so, aliquem in partem curarum, Tac. A. 1, 11: in portionem muneris, Just. 5, 2, 9: me ad Democritum vocas, to refer , Cic. Ac. 2 ( Luc. ), 18, 56.—With inanimate or abstract objects: ex eā die ad hanc diem quae fecisti, in judicium voco, I call to account , Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34; so, aliquid in judicium, id. de Or. 1, 57, 241; id. Balb. 28, 64 al.: singula verba sub judicium, Ov. P. 1, 5, 20: ad calculos vocare amicitiam, Cic. Lael. 16, 58; Liv. 5, 4, 7; Plin. Pan. 38, 3: nulla fere potest res in dicendi disceptationem aut controversium vocari, quae, etc., Cic. de Or. 2, 72, 291: aliquid in dubium, id. Inv. 2, 28, 84: templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italiam denique totam ad exitium et vastitatem vocas, bring to destruction , reduce to ruin , destroy , id. Cat. 1, 5, 12.