do

An Elementary Latin Dictionary

dō (old subj.duis, duit, duint, etc.), dedī, datus, are

1 DA-, to hand over, deliver, give up, render, furnish, pay, surrender : dic quid vis dari tibi, T.: pretium: Apronio quod poposcerit: pecuniam praetori: pecuniam ob ius dicendum: pecunias eis faenori: abrotonum aegro, administer , H.: obsides, Cs.: ad sepulturam corpus: manibus lilia plenis, by handfuls , V.: ne servi in quaestionem dentur: catenis monstrum, H.: obsidibus quos dabant acceptis, offered , L.: cui Apollo citharam dabat, was ready to give , V.: Da noctis mediae, da, etc. (sc. cyathos), i. e. wine in honor of , H.— Of letters, to intrust (for delivery), send : litteras ad te numquam habui cui darem, by whom to send : ut ad illum det litteras, may write : tum datae sunt (epistulae), cum, etc., was written : ad quas (litteras) ipso eo die dederam, answered.—To give, bestow, present, grant, confer, make a present of : dat nemo largius, T.: vasa legatis muneri data, Ta.: multis beneficia, S.: Os homini sublime, O.: cratera, quem dat Dido, a present from , V.: divis Tura, offer , H.: munus inritamen amoris, O.: pretium dabitur tibi femina, O.— To give up, surrender, yield, abandon, devote, leave : diripiendam urbem: (filiam) altaribus, Iu.: Siculos eorum legibus: summam certaminis uni, O.: dant tela locum, let pass , V.: dat euntibus silva locum, makes way , V.: ut spatium pila coiciendi non daretur, left , Cs.: tribus horis exercitui ad quietem datis, Cs.: amori ludum, H.: unum pro multis dabitur caput, V.: Mille ovium morti, H.: se rei familiari: sese in cruciatum: se vento, Cs.: da te populo.—With manūs, to offer (for fetters), i. e. to surrender, yield : qui det manūs vincique se patiatur: donicum victi manūs dedissent, N.: dat permotus manūs, yields , Cs.: do manūs scientiae, H.— To grant, give, concede, yield, resign, furnish, afford, present, award, render, confer : des veniam oro, H.: Si das hoc, admit , H.: plurīs sibi auras ad reprehendendum: facultatem per provinciam itineris faciundi, Cs.: hostibus occasionem pugnandi, S.: imperium Caesari: mihi honorem: datus tibi plausus, H.: dextram iuveni (as a pledge), V.: senatus utrique datur, a hearing , S.: si verbis audacia detur, O.: peditibus suis hostīs paene victos, turn over , S.: unam ei cenam, entertain at dinner , T.: Dat somnos adimitque, V.: Dat veniam somnumque dies, i. e. leave to rest , H.: Quā data porta, V.: Das aliquid famae, make a concession , H.— To permit, suffer, allow, let, grant : Da mihi contingere, etc., O.: Di tibi dent classem reducere, H.: cur Non datur audire, etc., V.: da, femina ne sim, O.: date volnera lymphis Abluam, V.: ille dedit quod non ... et ut, etc., it was of his bounty , O.: omnibus nobis ut res dant sese, ita, etc., just as circumstances permit , T.: Multa melius se nocte dedere, succeed , V.— To spare, give up, concede, surrender, forgive : da hunc populo, spare for the sake of : non id petulantiae suae, sed Verginio datum, L.: sanguini id dari, that concession is made , L.— To release, let go, give out, relax, spread : curru lora, V.: frena, O.: in altum Vela, set sail , V.: retrorsum Vela, turn back , H.: conversa domum lintea, H.— Meton., to set, put, place, bring, cause : ipsum gestio Dari mi in conspectum, T.: ad eundem numerum (milites), Cs.: corpora in rogos, O.: collo bracchia circum, V.: bracchia Cervici, H.: multum cruoris, shed , O.: in laqueum vestigia, Iu.: te me dextera Defensum dabit, V.— With se, to present oneself, plunge, rush : In medias sese acies, V.: saltu sese in fluvium, V.— To bring forward, cause, produce, yield, present, make, display (poet.): quas turbas dedit, T.: omnes Dant cuneum, form , V.: terga, turn , V.: aetas Terga dedit, passed away , O.: Vina dabant animos, O.: ex fumo lucem, H.: partu prolem, V.: liberos, Ct.: segetes frumenta daturae, H.: ore colores, V.: patientiae documentum, Ta.: Ludentis speciem, H.: spectacula Marti, H.: Da mihi te talem, O.— To represent (on the stage), produce, bring out : Menandri Phasma, T.: fabulam. — To impose, assign, apportion, allot, appoint, inflict : sibi damnum: finem laborum, grant , V.: Nomina ponto, H.: Volnera ferro, O.: genti meae data moenia, fated , V.: dat negotium Gallis, uti, etc., Cs.: quae legatis in mandatis dederat, Cs.: hospitibus te dare iura, are the lawgiver , V.: detur nobis locus, assigned , H.: volnera hosti, O.: Haec data poena diu viventibus, imposed , Iu.: dat (auribus) posse moveri, makes movable , O.— To excite, awaken, produce : sibi minus dubitationis, Cs.: risūsque iocosque, H.: ignīs (amoris), O.—Fig., of expression, to give expression to, give, utter, announce : in me iudicium: legem, enact : ei consilium: dabitur ius iurandum, Te esse, etc., I'll take my oath , T.: fidem, O.: signum recipiendi, Cs.: responsa, V.: cantūs, V.: Undis iura, O.: requiemque modumque remis, O.— Esp.: nomen, to give in , i. e. enlist , Cs.— To tell, communicate, relate, inform (poet.): quam ob rem has partīs didicerim, paucis dabo, T.: iste deus qui sit, da nobis, V.: Seu Aeneas eripuisse datur, O.— To apply, bestow, exercise, devote : paululum da mi operae, attend , T.: imperatori operam date, Cs.: virtuti opera danda est.—Of a penalty, to give, undergo, suffer, endure : consules poenas dederant, S.: Teucris det sanguine poenas, atone with his life , V.— With verba, to give (mere) words, attempt to deceive, pretend, mislead, cheat : Quoi verba dare difficilest, T.: verba dedimus, decepimus. — With dat, predic., to ascribe, impute, attribute, reckon, regard : quam rem vitio dent, T.: laudem Roscio culpae: quae tu commisisti Verri crimini daturus sum.