valeō uī, itūrus, ēre
VAL-, to be strong, be vigorous, have strength, be able : versate diu Quid valeant umeri, how strong , etc., H.: velocitate ad cursum, viribus ad luctandum: Mustela cum Mures non valeret adsequi, Ph.: valet ima summis Mutare deus, H.— To be in health, be sound, be well, be hale : quom valemus, T.: minus valere . . . melius valere: corpore: mente, O.: pedibus, N.—As a greeting, imper, farewell, adieu, good-bye : vos valete et plaudite, T.: vive valeque, H.: Et longum, Formose vale, vale, inquit Iolla, V.: vale (ending a letter): Supremumque vale . . . dixit, O.—In phrases beginning letters: si vales bene ego valeo (written S.v. b. e. v.): si valetis bene ego equidem valeo (written S.v. v. b. e. e. q. v.): cura ut valeas, take care of your health : fac valeas meque mutuo diligas.—In expressions of dismissal: post etiam iussi valere, cum, etc., i. e. politely dismissed : Immo habeat, valeat, vivat cum illā, off with him , T.: si talis est deus, valeat, good-bye to him : valeat res ludicra, si, etc., farewell to the stage , H.: valeant, Qui, etc., away with those , etc., T.—With dico (less correctly valedico), to bid farewell, say adieu, take leave : Vix illud potui dicere triste vale, O.: Saepe vale dicto, O.— To have power, be valid, be effective, have influence, avail, prevail, be strong, succeed : valebunt semper arma: in more maiorum, qui tum ut lex valebat: valuit auctoritas: (eius) valet opinio tarditatis, is established : ius gentium valuit, L.: Et vestrae valuere preces, O.: Neque ita inperita (sum), ut quid amor valeat nesciam, T.: ignari quid virtus valeret: aut gratiā aut misericordiā, Cs.: dicendo, N.: pedum cursu, V.: parum valent (Graeci) verbo, i. e. have no precise word : plurimum ingenio: multum Caesar equitatu valebat, Cs.: in populari genere dicendi: nihil putas valere in iudiciis coniecturam: in Fabiā (tribu), H.—With expressions of effect or result, to be strong enough, be adequate, be capable, be able, have force, be effectual, avail, be applicable, extend : quaecumque est hominis definitio, una in omnīs valet: num etiam in deos inmortales legem valuisse?L.: hoc eo valebat, ut ingratiis ad depugnandum omnes cogerentur, the effect of this was , etc., N.: Ne scis quo valeat nummus, quem praebeat usum?H.: astrorum adfectio valeat, si vis, ad quasdam res; ad omnīs certe non valebit: neque, quod Samnites . . . amici vobis facti sunt, ad id valere arbitror, ne, etc., L.: ad subeundum periculum multum fortuna valuit, Cs.: ad populum dicendo: maxume apud te, T.: non quin eam (commendationem) valituram apud te arbitrarer: apud magnam partem senatūs gratiā, L.: utrum apud eos pudor an timor valeret, Cs.: praemia, quae apud me minimum valent: hoc nonne videtur contra te valere?: verba Pro deplorato non valitura viro, O.: multitudine militum, Cs.: inter eos virtute, Cs.: nec continere suos ad direptione castrorum valuit, L.: Quam (urbem) neque valuerunt perdere Marsi, H.— To be of the value of, be worth : dum pro argenteis decem aureus unus valeret, L.— To mean, signifyimport : quaerimus verbum Latinum par Graeco et quod idem valeat: quamquam vocabula prope idem valere videbantur.