dĭcĭo, ōnis (less correctly, ditio; occurs only in the gen., dat., acc., and abl. sing., and in plur. once, Prud. Psych. 221; so Hemsterhuis, Orat. p. 7.—Georges rejects the dat. sing., but v. infra; cf. Neue, Formenl. 1, 514 sq.), f. [root dic-; Sanscr. dicami, point out; Gr. δείκνυμι; Lat. dico; cf.: condicio, iudex], a t. t., milit. and polit., dominion, sovereignty, authority, rule, sway, power.
I Prop.: Commagenem, dicionis regiae usque ad id tempus, etc., Suet. Vesp. 8: Poenum quod inter Alpes Apenninumque agri sit, suae dicionis fecisse, Liv. 21, 53; so, id. 21, 60; cf.: Tyros mare dicionis suae fecit, Curt. 4, 4 fin. — Dat. : regionem dicioni ejus adjecit, Curt. 4, 1, 26; cf.: subjecit dicioni suae hostes, Front. Strat. 1, 3, 10: dicioni alicujus se permittere, Curt. 6, 5, 9; Vell. 2, 37, 3; Lact. 2, 12, 7; Plin. 5, 1, 1, § 2; Curt. 9, 7, 13; 8, 13, 1 al.: gentem dicioni nostrae subicere, Tac. A. 13, 55; cf. under no. II.— Acc. (very freq.): dedunt se, urbem et liberos In dicionem atque in arbitrium Thebano poplo, Plaut. Am. 1, 1, 103; so, Liv. 7, 31; id. 26, 33 fin. al.; cf.: omnia in dicionem tradere, Liv. 26, 43: omnes eas civitates in dicionem potestatemque populi Romani esse redactas, Caes. B. G. 2, 34 fin. ; so, Cic. Agr. 2, 27 fin. ; id. Prov. Cons. 13, 2; Liv. 26, 21; id. 41, 19: Suet. Tib. 16 et saep.; cf.: urbes multas sub imperium populi Romani dicionemque subjunxit, Cic. Verr. 2, 1, 21, 55; and: Ilergetes in jus dicionemque recepit, Liv. 21, 61: sub populi Romani imperium dicionemque cadere, Cic. Font. 1, 2; cf.: voluntate concedere in dicionem, Liv. 30, 7: in dicionem venire, id. 32, 31; so, id. 40, 28; Pompon. Dig. 1, 2, 2, § 32 et saep.: in amicitiam populi Romani dicionemque esse, Cic. Div. in Caecil. 20, 66 (cf. on the constr. esp. Kritz ad Sall. J. 112, 3).— Abl. (also very freq.): sub alicujus dicione atque imperio esse, Caes. B. G. 1, 31; Ov. M. 14, 609: nationes, quae in eorum regno ac dicione sunt, Cic. Verr. 2, 4, 27 init. ; and: in parte magis quam in dicione alicujus esse, Liv. 21, 5: in servitute atque in dicione alicujus teneri, Caes. B. G. 1, 33; cf.: terras omni dicione tenere, Verg. A. 1, 236; so, id. ib. 1, 622: dicione premere aliquos, id. ib. 7, 737; cf. id. ib. 10, 54.
II Transf., beyond milit. and polit. life: auris meas dedo in dicionem tuam, Plaut. Mil. 4, 1, 8: postquam res publica, in paucorum potentium jus atque dicionem concessit, Sall. C. 20, 7: omnis gentis, etc. ... decemvirum dicioni, judicio potestatique permissa esse, Cic. Agr. 2, 15, 39; cf.: sub dicione ejus magistratus (sc. censoris), Liv. 4, 8: respirare contra nutum dicionemque alicujus, Cic. Quint. 30 fin. : aliquem in sua potestate ac dicione tenere, id. Verr. 2, 1, 38, § 97: caput liberum fidei suae commissum alienae dicioni subicere, Gell. 5, 19, 10 (dub. al. condicioni).