hebes

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

hĕbes, ĕtis (acc. sing. hebem, Enn. and Caecil. ap. Charis. p. 107 P.; abl. hebeti; but hebete, Cels. 7, 3), adj. [hebeo], blunt, dull, in opp. to pointed or sharp (class.; esp. freq. in the trop. sense).

I Lit.: cujus (lunae) et nascentis et insenescentis alias hebetiora alias acutiora videntur cornua, Cic. Fragm. ap. Non. 122, 1: tela leviora atque hebetiora, id. Har. Resp. 1, 2: quo latiora (ossa) quaque parte sunt, hoc hebetiora, Cels. 8, 1, 66: ponite jam gladios hebetes, pugnetur acutis, Ov. A. A. 3, 589: machaera, Plaut. Mil. 1, 1, 53; cf.: hebeti mucrone, Lucr. 5, 1274, and hebeti ictu, which does not penetrate , Ov. M. 12, 85: oryx hebeti ferro caeditur, Juv. 11, 140: secures, id. 8, 137: angulus, obtuse , Front. de Form. Agr. p. 32 Goes.—As subst.: hĕbĕtĭa , ium, n., blunt tools , Quint. 2, 12, 18.—

B Transf., of sight, hearing, smell, taste, dull , dim , faint : utroque (oculo) natura hebete, Plin. 9, 15, 20, 50: color, Ov. F. 5, 365; cf.: (orbem solis) adhuc hebetem vicina nocte, Stat. Ach. 2, 289: carbunculi hebetiores, Plin. 37, 7, 26, § 98: postea quam sensi populi Romani aures hebetiores, oculos autem esse acres atque acutos, Cic. Planc. 27, 66; cf. id. Rep. 6, 18: uva gustu hebes, tasteless , insipid , Col. 3, 2, 24: genus croci, without smell (opp. odoratum), Plin. 21, 11, 39, § 67: os hebes est, positaeque movent fastidia mensae, without appetite , Ov. P. 1, 10, 7: caro, without feeling , dead , Cels. 7, 6, 8; 7, 13, 1: ossa gingivarum, id. 6, 15, 17: qui torpet hebes locus ille, Ov. A. A. 3, 799. —

II Trop., dull , obtuse , sluggish , heavy , doltish , stupid (syn.: bardus, stupidus, ineptus, absurdus, stultus, fatuus, stolidus, brutus, etc.): sensus omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur, Cic. Ac. 1, 8, 31: puer incessu tardus, sensu hebes, Plin. 7, 16, 17, § 76: tanta solertia animalium hebetissimis quoque est, id. 9, 30, 48, 90: Epicurus, quem hebetem et rudem dicere solent Stoici, Cic. Div. 2, 50, 103; cf.: omnium ceterarum rerum oratio ludus est homini non hebeti neque inexercitato neque communium litterarum et politioris humanitatis experti, id. de Or. 2, 17, 71: memoria, id. ib. 2, 87, 357: me hebetem molestiae reddiderunt, id. Att. 9, 17, 2: nisi qui sit plane hebes, Quint. 7, 1, 48: nisi forte tam hebes futurus est judex, ut, etc., id. 4, 2, 66: hebes ad aliquid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; cf.: quis adeo hebes inveniretur, ut crederet? etc., Tac. A. 14, 11: exercitus hebes infirmusque, raw , undisciplined ,=rudis, Sall. J. 54, 3: hebes ad sustinendum laborem miles, sluggish , slow , tardy , Tac. H. 2, 99; Ov. M. 13, 135: adulescentia bruta et hebes, Sen. Ben. 3, 37, 3: spondeus quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior, Cic. Or. 64, 216: sed hac rhetorica philosophorum, non nostra illa forensi, quam necesse est, cum populariter loquatur, esse interdum paulo hebetiorem, i. e. more superficial , common (opp. to philosophical acuteness, nicety), id. Fin. 2, 6, 17: dolor, id. Att. 8, 3, 4: hoc Pansa aut non videt (hebeti enim ingenio est) aut negligit, id. Phil. 10, 8, 17; cf.: hebetiora hominum ingenia, id. N. D. 2, 6, 17: ratio, Plin. 2, 47, 46, § 119: quaedam hebes, sordida, jejuna oratio, Quint. 8, 3, 49: quasdam (litteras) velut acriores parum efficimus et aliis non dissimilibus sed quasi hebetioribus permutamus, id. 1, 11, 4.—Of a speaker: hebes lingua, magis malus quam callidus ingenio, Ps.- Sall. de Rep. 2, 9, 1.

Related Words