indulgeo

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

indulgĕo, si, tum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; cf. dulcis], to be courteous or complaisant; to be kind, tender, indulgent to; to be pleased with or inclined to, to give one’s self up to, yield to, indulge in a thing (as joy or grief); to concede, grant, allow.

I V. n. (class.); constr. with the dat.

A In gen.: Aeduorum civitati Caesar praecipue indulserat, Caes. B. G. 1, 10; 7, 40: sic sibi indulsit, ut, etc., indulged himself so , took such liberties , Nep. Lys. 1, 3: indulgebat sibi liberalius, quam, ut, etc., id. Chabr. 3: irae, Liv. 3, 53, 7: indulgent sibi latius ipsi, Juv. 14, 234: ipsa sibi imbecillitas indulget, Cic. Tusc. 4, 18, 42: indulgent consules legionum ardori, Liv. 9, 43, 19: dolori, Nep. Reg. 1: genio, Pers. 5, 151: amori, Plin. Ep. 1, 14, 10: precibus, id. ib. 4, 15, 11: gaudio, id. ib. 5, 15, 1: desiderio alicujus, id. ib. 10, 34, 1: odio, Liv. 40, 5, 5: lacrimis, Ov. M. 9, 142: animo, to give way to passion or to anger , id. ib. 12, 598: regno, to delight in , Luc. 7, 54: ordinibus, give room to , set apart , Verg. G. 2, 277.—

β With acc. of the person (ante-class. and poet.): eri, qui nos tantopere indulgent, Afran. ap. Non. 502, 11 (Fragm. Com. v. 390 Rib.): te indulgebant, Ter. Heaut. 987; id. Eun. 222.— Pass. : animus indulgeri potuisset, be pleased , Gell. praef. 1.—

B Esp., to give one’s self up to , to be given or addicted to , to indulge in : veteres amicitias spernere, indulgere novis, Cic. Lael. 15, 54: labori, Verg. A. 6, 135: theatris, Ov. R. Am. 751: eloquentiae, Quint. 10, 1, 84: somno, Tac. A. 16, 19.— Pass. impers. : nihil relicturus, si aviditati indulgeretur, quod in aerarium referret, Liv. 45, 35, 6: sero petentibus non indulgebitur, Gai. Inst. 4, 164.—

II V. a. , to concede , allow , grant , permit , give , bestow as a favor , confer (post- Aug.): alicui usum pecuniae, Suet. Aug. 41: ornamenta consularia procuratoribus, id. Claud. 24: damnatis arbitrium mortis, id. Dom. 11: insignia triumphi indulsit Caesar, Tac. A. 11, 20: patientiam flagello, i. e. to submit to patiently , Mart. 1, 105, 3: nil animis in corpora juris natura indulget, grants no power , Juv. 2, 140: basia plectro, id. 6, 384: si forte indulsit cura soporem, id. 13, 217: veniam pueris, to make allowance for , id. 8, 168.—

β With inf. (poet.): incolere templa, Sil. 14, 672.— Pass. : qui jam nunc sanguinem meum sibi indulgeri aequum censet, Liv. 40, 15, 16: rerum ipsa natura in eo quod indulsisse homini videtur, etc., Quint. 12, 1, 2: abolitio reorum, quae publice indulgetur, is granted , Dig. 48, 16, 17. —

B Se alicui, in mal. part. , Juv. 2, 165 al.

VIII —Hence, indulgens , entis, P. a.

A Indulgent , kind , or tender to one, fond of one; constr. with dat., or in with acc. (class.).

α With dat.: obsequium peccatis indulgens praecipitem amicum ferri sinit, Cic. Lael. 24, 89.—

β With in and acc.: civitas minime in captivos indulgens, Liv. 22, 61, 1. —

γ Absol. : quo ipsum nomen amantius, indulgentiusque maternum, hoc illius matris singulare scelus, Cic. Clu. 5, 12: ministri irarum, Liv. 24, 25, 9. —

B Addicted to : aleae indulgens, addicted to dicing , Suet. Aug. 70.—

C In pass. , fondly loved : fili, indulgentissime adulescens, Ps.- Quint. Decl. 10, 13.— Adv.: indulgenter , indulgently , kindly , tenderly : nimis indulgenter loqui, Cic. Att. 9, 9, 2: bestiae multa faciunt indulgenter, id. Fin. 2, 33, 109. — Comp. : dii alios indulgentius tractant, Sen. Ben. 4, 32.— Sup. : indulgentissime, Sen. Cons. ad Helv. 5.

Related Words