praecipuus

A New Latin Dictionary by Charlton T. Lewis Ph.D. and Charles Short, LL. D.

praecĭpŭus, a, um, adj. [praecipio], that is taken before other things (cf. princeps): excipuum quod excipitur, ut praecipuum, quod ante capitur, Paul. ex Fest. p. 80 Müll.—Hence,

I Particular , peculiar , especial (class.; opp. communis), Cic. Sull. 3, 9; cf. id. ib. 4, 12; id. Fam. 4, 15, 2; cf. also id. Prov. Cons. 1, 2: non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae conditionem subire, id. Rep. 1, 4, 7.—

B In partic., in jurid. lang., that is received beforehand (esp. as an inheritance), special : praecipua dos, Dig. 33, 4, 2 fin. : peculium, ib. 40, 5, 23; Ter. Ad. 258; Plaut. Rud. 1, 3, 6.—Subst.: praecĭpŭum , ĭi, n., that which is received from an inheritance before the general distribution of the property : sestertium quingenties cum praecipuum inter legatarios habuisset, Suet. Galb. 5.—

II Transf., like eximius, special , chief , principal , excellent , distinguished , extraordinary : hic homo'st hominum omnium praecipuos, Plaut. Trin. 5, 1, 1: opera praecipua, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 2: jus, Cic. Imp. Pomp. 19, 58: quos praecipuo semper honore Caesar habuit, Caes. B. G. 5, 52: natura ingenerat praecipuum quendam amorem in eos, qui procreati sunt, Cic. Off. 1, 4, 12: Cicero praecipuus in eloquentiā vir, Quint. 6, 3, 3; cf.: praecipuus scientiā rei militaris, Tac. A. 12, 40: vir praecipuus corpore viribusque, Plin. 7, 48, 49, § 154: mox praecipuus cui secreta imperatorum inniterentur ( the first ), Tac. A. 3, 30.— Absol. : ex quibus praecipuos attingemus, Quint. 8, 3, 89: ponendus inter praecipuos, id. 10, 1, 116.—With gen.: philosophorum Platonem esse praecipuum, Quint. 10, 1, 81: praecipui amicorum, Tac. A. 15, 56 fin. : remedia calculo humano, Plin. 11, 49, 109, § 261: herba dentibus, id. 25, 13, 107, § 170; cf.: herba ad serpentium ictus, id. 8, 27, 41, § 97.—Subst.: praecĭpŭum , i, n., excellence , superiority : homini praecipui a naturā nihil datum esse, Cic. Fin. 2, 33, 110.— Plur. : praecĭpŭa , ōrum, n.

I In gen., matters of special importance : duo statim praecipua ex imperatoriā mente monstravit, Vop. Aur. 23, 1: principum diversam esse sortem, quibus praecipua rerum ad famam dirigenda, Tac. A. 4, 40. —

II Points of superiority , of excellence : aurigarum equorumque praecipua vel delicta, Amm. 14, 6, 25.—

III Esp., in the philos. lang. of the Stoics, principal or considerable things , things that come next to absolute good , the Gr. προηγμένα, Cic. Fin. 3, 16, 52 (v. the passage in connection).— Hence, adv.: praecĭpŭē , chiefly , principally , eminently (class.; cf.: inprimis, maxime, potissimum, praesertim), Plaut. Most. 1, 3, 31: praecipue de consularibus disputare, Cic. Sull. 29, 82: praecipue florere, id. de Or. 1, 8, 30: semper Aeduorum civitati praecipue indulserat, Caes. B. G. 7, 40; id. B. C. 3, 68: rationem praestat praecipue analogia, Quint. 1, 6, 1: praecipue quidem apud Ciceronem, id. 1, 8, 11: fortasse ubique, in narratione tamen praecipue, id. 10, 1, 51: inferioribus praecipueque adulescentulis parcere decet, id. 11, 1, 68: praecipue sanus, Hor. Ep. 1, 1, 108: quos praecipue fugiam, Juv. 3, 59: vivendum recte est cum propter plurima, tum his praecipue causis, id. 9, 119.—

B Transf., = praesertim, especially , particularly (poet. and postAug.): sed perlectus liber utique ex integro resumendus, praecipueque oratio, Quint. 10, 1, 20: ostendunt admirabilem praecipue in aetate illā recti generis voluntatem, id. 10, 1, 89: pantheres, leones non attingunt perunctos eo, praecipue si et alium fuerit incoctum, Plin. 29, 4, 25, § 78; 29, 4, 34, § 107.—So with cum : sedulitas stulte urget, Praecipue cum se numeris commendat, Hor. Ep. 2, 1, 261; Quint. 9, 2, 85; Plin. Ep. 3, 10, 4.

Related Words