prae-dĭco, āvi, ātum, 1, v. a.
I To cry in public , make known by crying in public , to publish , proclaim.
A Lit., of a public crier: ut praeco praedicat, Plaut. Bacch. 4, 7, 17: auctionem praedicem, ipse ut venditem, id. Stich. 1, 3, 41; cf.: si palam praeco praedicasset, Cic. Verr. 2, 3, 16, § 40; Cic. Quint. 15, 50; id. Off. 3, 13, 55; id. Fam. 5, 12, 8.—
B Transf.
1 In gen., to make publicly known , to announce , proclaim , to say , relate , state , declare (syn.: moneo, ante denuntio, Cic. Verr. 1, 12, 36; 1, 15, 43; class.): audes mihi praedicare id, Domi te esse? Plaut. Am. 2, 1, 11: vera praedico, id. ib. 3, 2, 20: aliam nunc mihi orationem despoliato praedicas, atque olim, you tell a different story , speak another language , id. As. 1, 3, 52: utrum taceamne an praedicem? Ter. Eun. 720: si quidem haec vera praedicat, id. And. 465.—With obj.-clause : qui ingenti magnitudine corporum Germanos esse praedicabant, Caes. B. G. 1, 39; Sall. C. 48, 9; Caes. B. C. 3, 106, 4: barbari paucitatemque nostrorum militum suis praedicaverunt, reported , id. B. G. 4, 34: injuriam in eripiendis legionibus praedicat, displays , id. B. C. 1, 32, 6: ut praedicas, as you assert , Cic. Cat. 1, 9, 23: quod mihi praedicabas vitium, id tibi est, that you attribute to me , Plaut. Am. 1, 1, 249: avus tuus tibi aediliciam praedicaret repulsam, would tell you of the repulse that P. Nasica suffered respecting the edileship , Cic. Planc. 21, 51.—
2 In partic., to praise , laud , commend , vaunt , extol (syn.: laudo, celebro); constr. with aliquid ( de aliquo ), de aliquā re , and absol. , Plaut. Merc. 2, 2, 18: quid ego ejus tibi nunc faciem praedicem aut laudem? Ter. Eun. 565: beata vita glorianda et praedicanda est, Cic. Tusc. 5, 17, 50; Plin. 19, 4, 19, § 57: aliquid miris laudibus, id. 25, 5, 18, § 40; 13, 24, 47, § 130; Plin. Ep. 1, 14, 10; Plaut. Trin. 2, 2, 54.—With obj.-clause : Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant, Caes. B. G. 6, 17: quae de illo viro Sulla, quam graviter saepe praedicaverunt! Cic. Phil. 11, 13, 33: qui possit idem de se praedicare, numquam se plus agere, etc., id. Rep. 1, 17, 27; cf. id. Pis. 1, 2.—With de aliquā re : qui de meis in vos meritis praedicaturus non sum, Caes. B. C. 2, 32.— Absol. : qui benefacta sua verbis adornant, non ideo praedicare, quia fecerint, sed, ut praedicarent, fecisse creduntur, Plin. Ep. 1, 8, 15: verecundia in praedicando, Tac. Agr. 8 fin. —
3 To preach the gospel (eccl. Lat.): evangelium, Vulg. Matt. 4, 23: baptismum, id. Marc. 1, 4; absol. , id. Matt. 4, 17 et saep.—
II For praedicere, to foretell , predict (eccl. Lat.): persecutiones eos passuros praedicabat, Tert. Fug. in Persec. 6; so, persecutiones praedicatae, id. ib. 12.